Wie zal zeggen of er ooit een HBS zou zijn geweest als Jan Dijkman in 1893 niet een voetbal voor zijn verjaardag had gekregen? Hij trommelde zijn makkers van de H.B.S. (Hogere Burger School) aan het Bleyenburg 38 te den Haag op en met Gerard Stigter en Jan Tengbergen richtte hij een club op waarvoor de simpele naam HBS werd gekozen. Toen ze van school afgingen, werd er gezocht naar een andere benaming maar wel met dezelfde initialen. En zo ontstond “Houdt Braef Stant, dat dezer dagen dus al 123 jaar bestaat.
HBS is de club van Harry Dénis, in de jaren twintig en dertig steunpilaar van het eerste elftal van HBS en het Nederlands elftal. HBS is de club van de gouden gordels, die werden gedragen toen HBS vijftig jaar lang onafgebroken in de hoogste Klasse speelde. HBS is de club van het gouden binnentrio Anton van de Vegt, Piet Langelaan en Jampie Kuneman. HBS is de club die zijn voorzitter Ir. J.W. Kips zag “promoveren” tot praeses van de KNVB. HBS is de club die C.A.W. Hirschman gekozen zag worden tot secretaris-penningmeester van de FIFA en HBS staat vooral bekend dat het de club is die tientallen jaren één van de bekendste voetbalcomplexen van het land (Houtrust) bespeelde.
De historie van HBS is nauw verweven met deze legendarische locatie, die in 1910 werd betrokken en, op de oorlogstijd na, in 1969 werd verlaten. Daar speelden zich de gouden jaren van HBS af, met heroïsche duels met vele duizenden toeschouwers en een Nederlands kampioenschap in 1925, nadat de titel ook al in 1904 en 1906 was behaald. Op de palmares van HBS prijken o.a. ook de bekerfinales die de club in 1901 en 1908 winnend afsloot.
Behalve bestuurders, die op landelijk niveau hun inbreng in het vaderlandse voetbal hadden, leverde HBS ook een serie internationals van wie de namen Dénis, Mul, Kuneman en Bakhuys de jongere generatie nog het meest zullen aanspreken.
De top van het Nederlands voetbal was 58 jaar (van 1896 t/m 1954) weggelegd voor HBS. In 1954 volgde er degradatie naar de tweede Klasse en langzaam maar zeker daalde HBS naar de 4e Klasse van de KNVB. Pas in de jaren 2000 werd de weg naar de top van het amateurvoetbal weer ingezet. In het seizoen 2000-2001 werd HBS kampioen van de 3e klasse B, in seizoen 2002-2003 van de 2e klasse D, in seizoen 2007-2008 van de 1e klasse B en in het seizoen 2010-2011 van de Hoofdklasse A. Vanaf het seizoen 2011-2012 werd de Hoofdklasse omgedoopt tot Topklasse, waarin HBS anno seizoen 2015-2016 nog steeds in uit komt.
Een nieuwe periode brak aan toen Sportpark Houtrust werd verlaten en op 19 maart 1969 het complex met de ingenieuze naam “Craeyenhout” werd betrokken. Sportpark Houtrust was met zijn uitgebreide accommodatie voor HBS niet meer te exploiteren. De club heeft het op Houtrust nog lang kunnen volhouden, mede doordat de v.v. Holland Sport op het complex kwam spelen. Maar HBS was inmiddels uitgegroeid tot een multisportvereniging, waar behalve voetbal ook cricket en (dames)hockey werd beoefend en zodoende was er ruimtegebrek ontstaan.
Zelden zal een club zo weinig verhuisd zijn en zo lang op één locatie hebben vertoefd als HBS.
Op vrijdag 21 augustus 2009 werden twee nieuwe kunstgrasvelden (veld 2 en 3) op Sportpark “Craeyenhout” officieel geopend en op zondag 30 augustus 2015 werd ook het kunstgrasveld op veld 1 bij HBS officieel geopend. HBS was hiermee de eerste sportclub in Den Haag met alleen maar kunstgrasvelden.
In 123 jaar mag er dan bij HBS veel zijn veranderd, de club aan de Daal en Bergselaan zal altijd de eigen “identiteit” goed bewaren.
Herman van Bergem in de “Voetbal West” van 25 september 1993, gedeeltelijk aangepast door Rob Pronk van website Haagse voetbalhistorie.
30 januari 2016
