Jongenskostschool Noorthey, bakermat van voetbal in Nederland

Zaterdag 18 september 2021 om 11.00 uur onthult Jhr. Frederik Boreel, voorzitter van het Genootschap Noorthey, samen met wethouder Astrid van Eekelen en initiatiefnemer Tjaard de Vries, op de Noortheylaan in Leidschendam een informatiepaneel. Dit paneel langs een wandel- en fietsroute onderstreept de belangrijke rol die de voormalige jongenskostschool Noorthey (1820 – 1882) speelde in de geschiedenis van de sport. Want inmiddels staat vast dat op Noorthey – in de toenmalige gemeente Veur – voor het eerst voetbal in Nederland werd gespeeld.

De sporthistorici Jan Luitzen en Wim Zonneveld onderzochten het ontstaan en de verspreiding van sportbeoefening in Nederland. Zij concludeerden dat leerlingen van de kostschool Noorthey al vanaf 1864 voetbal speelden. In een spelvorm die sterk lijkt op het spel dat wij vandaag kennen. En dat is veel eerder dan tot nu werd aangenomen.

Via Engelse leraren naar Noorthey
Luitzen promoveerde in november 2020 aan de Radboud Universiteit in Nijmegen. In zijn promotieonderzoek schrijft Luitzen dat de Engelse leraren die op Noorthey werkten, sporten zoals voetbal (maar ook cricket en hockey) introduceerden. Terwijl oud-leerlingen van Noorthey de eerste sportclubs elders in Nederland oprichtten. Het ontstaan van voetbal in Nederland, blijkt dus nauw verbonden met de geschiedenis van het internationaal vermaarde Instituut Noorthey. Daarmee is Noorthey ‘de bakermat van voetbal in Nederland’.

Locatie Instituut Noorthey
Stichting Sportpark Kastelenring (waarin SEV en RKAVV samenwerken) nam, samen met Tjaard de Vries, het initiatief om dit unieke feit levend te houden. En dat gebeurt nu dus door een fraai informatiepaneel langs de openbare weg te plaatsen. Dit is ook een veel gebruikte fietsroute. Het sportpark kreeg bij het initiatief ondersteuning van beide sporthistorici, het Genootschap Noorthey en de gemeente Leidschendam-Voorburg.

Het informatiepaneel staat langs de Noortheylaan in Leidschendam, in de buurt van de huidige camping. Daar vlakbij, op een aangrenzend perceel, was het Instituut Noorthey gevestigd. In 1882 werd de school in Veur gesloten. Het huis met de bijgebouwen is in de jaren daarna in stappen gesloopt. Aan het begin van de 20e eeuw zijn de laatste restanten verdwenen.

Namens de initiatiefnemers van de SSK,
Willem van Dijk | Fons Zweekhorst | Kurt Beukema | Tjaard de Vries