Op 21 maart 2026 vindt de wereldpremière van de documentaire ‘Cruijff’ plaats in de Johan Cruijff ArenA. Deze vierdelige serie, die onthult hoe Johan Cruijff het voetbal veranderde, bevat uniek beeldmateriaal uit het familiearchief, exclusieve audiotapes en interviews met familieleden, vrienden en voetbalgrootheden zoals Pep Guardiola en Ronald Koeman.
Johan Cruijff. Neerlands beste voetballer aller tijden. Het is volgend jaar maart alweer tien jaar geleden dat hij overleed.
Jarenlang zat ik na trainingen of wedstrijden urenlang in de kantine van de voetbalclub met een drankje. Niet zelden kwam deze naam naar voren als we weer eens aan het discussiëren waren over de beste voetballers .
Wij hadden natuurlijk ook onze Haagse helden, zoals Aad Mansveld, Martin Jol, Lex Schoenmaker ,Jan Teske, Rene Pas ,Theo van der Burch, Aad Kila, de beste zaalvoetballer van Nederland, Edwin Grunholz, als beste zaalvoetballer en nog vele anderen. Voor mij was Coen Moulijn in de jaren zestig en begin zeventig, samen met Wim van Hanegem een held, maar Johan Cruijff vond ik natuurlijk ook geweldig, alleen kon ik dat thuis niet vrijuit zeggen, daar mijn broer, als doorgewinterde Feijenoorder, dit waarschijnlijk niet echt zou waarderen, maar heimelijk vond ik hem natuurlijk de beste van allemaal. Het voetbal wat er in de begin jaren zeventig gespeeld werd was natuurlijk van wereldklasse en zeker door het geweldige spel van ene Johan Cruijff.
Met de jongere generaties had dat terugkijken en discussiëren weinig zin op dat soort avonden, die hadden na een training andere bezigheden en deze generatie heeft Johan Cruijff natuurlijk nauwelijks of niet zien voetballen. Zij hadden (logisch) meer oog voor spelers uit hun eigen periode zoals Maradonna, Ronaldo en Messi, maar met de ouderen onder ons kwam hij toch nog regelmatig ter sprake. Dat waren toch altijd hele mooie verhalen en discussies. Lekker kletsen over het verleden, de glorieuze voetbalperiode uit de jaren zeventig. Het WK in Duitsland in 1974 en de Eurpoa cup finales begin jaren 70 die gewonnen werden door Feijenoord en Ajax (3x)
‘s Werelds beste werd hij in die tijd niet alleen om zijn door niemand te evenaren voetbalkwaliteiten en gave om de voetbalfilosofie ingrijpend te veranderen, die later door vele trainers geadoreerd werd, maar hij werd ook wereldberoemd in Nederland om zijn uitspraken. Vele trainers houden het gedachtengoed van Johan Cruijff nog steeds in ere en handelen naar zijn inzichten, trainers als Arrigo Sacchi en Arsene Wenger waren voorlopers, maar ook Guardiola, Peter Bosz, Ronald Koeman adoreren Johan Cruijff, maar er is ook nog de onlosmakelijke band met FC Barcelona. De komst van Cruijff veranderde de Catalaanse club voorgoed. Onder meer oud-voorzitter Josep Bartomeu en (oud-)spelers als Xavi, Andrés Iniesta,
Gerard Piqué en Luis Suarez weten te vertellen dat het DNA van ‘de Verlosser’ nog altijd voelbaar is in Barcelona.
Niet alleen zijn voetbalfilosofie wordt nog steeds aanbeden , maar vele van zijn geweldige uitspraken circuleren er op het internet en zijn er ook honderden boekjes van verschenen. Wie ze doorleest, gaat het voetbalspel een stuk beter begrijpen.
Stuk voor stuk zijn de uitspraken en gezegdes van John Cruijff raak en vaak honderd procent wáár.
Ze geven op de allerkortste manier aan hoe je een wedstrijd kunt winnen, of anders gezegd hoe je een wedstrijd niet hoeft te verliezen.
Johan Cruijff was voor zijn toehoorders vaak niet te volgen , vandaar dat men spreekt van Cruijffiaans taalgebruik. In de Dikke Van Dale wordt dit begrip als volgt omschreven: ‘raadselachtige, diepzinnig aandoende uitspraken die niet altijd de regels van de logica lijken te volgen’.
Als trainer heb ik mij niet vaak schuldig gemaakt aan deze uitspraken, aangezien de spelers Cruijff wel van naam kenden, maar hem nooit hebben zien voetballen in zijn glorietijd. En dan kon ik wel regelmatig uitspraken van hem op tafel gooien of op het tactisch bord noteren ,maar dan namen de spelers mij toch minder serieus en dachten dat ik misschien al beetje aan het dementeren was met al die opvallende uitspraken .
Het leuke is dat de uitspraken nog regelmatig voorbij komen en ik wil de oudere voetballiefhebbers onder ons dan nog een keer deel laten uitmaken van al die wonderlijke uitspraken van Johan Cruijff. Laat ze goed op je inwerken, denk er over na, maar niet te diep, want dan schuilt er het gevaar dat je helemaal niets meer van dat edele voetbalspel begrijpt. Mocht je volgend jaar naar de documentaire gaan in de Arena ben je na het lezen van al deze uitspraken op zeker goed voorbereid.
Als gezegd, neem gerust de tijd. Dat is het dubbel en dwars waard zo vlak voor de kerst. En… je kunt tijdens de kerstmaaltijden er zeker wel een paar een keer op tafel gooien. Heb je in ieder geval wat te kletsen tijdens de copieuze diners.
De eerste twee uitspraken zijn gelijk raak ,ervaar het zelf maar !!!
Zonder bal kun je nooit winnen.
Als wij de bal hebben, hebben zij hem niet, maar……….
De bal is altijd sneller dan de snelste speler.
Als je niet verdedigt, kun je nooit winnen. Ben je de bal kwijt, dan kun niet aanvallen
Als je niet op tijd bent, ben je te laat
Voordat ik een fout maak, maak ik die fout niet.
Als je een speler ziet sprinten is hij te laat vertrokken.
Italianen kunnen niet van je winnen, maar jij kan wel van ze verliezen.
Voetbal is een spel van fouten. Wie de meeste fouten maakt, verliest. Wie de minste maakt, wint. Zo simpel is het.
Rechtsbenige spelers koppen altijd het makkelijkst over hun linkerschouder.
Als ze bij mij normaal timen, zijn ze altijd net iets te laat.
Als je een speler niet dekt, kan hij ook niet uit de dekking lopen.
Ik spreek beter Spaans dan welke Nederlander ook, maar slechter Spaans dan welke Spanjaard ook.
Soms moet er iets gebeuren voordat er iets gebeurt.
Je gaat het pas zien als je het doorhebt.
Ik maak eigenlijk nooit fouten, want ik heb enorme moeite om me te vergissen.
Ik geloof niet. In Spanje slaan alle 22 spelers een kruisje voordat ze het veld opkomen. Als het werkt, zal het dus altijd een gelijkspel worden.
Je kunt beter ten onder gaan met je eigen visie dan met de visie van een ander.
Er zijn veel mensen die kunnen zeggen dat een voetbalploeg slecht speelt, maar er zijn weinig mensen die kunnen zeggen waarom een ploeg slecht speelt en er zijn slechts een paar mensen die kunnen zeggen wat er moet gebeuren om een ploeg beter te laten spelen.
Als je sneller wilt spelen kun je wel harder lopen, maar in wezen bepaalt de bal de snelheid van het spel.
Toeval is logisch.
Als ik jou vraag te laten zien wat je kan, zou je laten zien wat je kan. Maar dan weet ik meteen ook wat je niet kan, want dat laat je niet zien.
Ervaring. Dat heb je of dat heb je niet.
Praten… als ik alles zo zou kunnen als praten…
Als wij de bal hebben, kunnen zij niet scoren.
Ik ben overal tegen. Tot ik een besluit neem, dan ben ik ervoor.
Als ik iets eerder begin te lopen, dan lijk ik sneller.
Voetbal doe je met je hoofd. De bal gaat nu eenmaal sneller dan de benen.
Als ik zou willen dat je het begreep, zou ik het wel beter uitleggen
Voetbal is simpel: je bent op tijd of je bent te laat. Als je te laat bent, moet je eerder vertrekken.
Simpel voetballen is het moeilijkst.
Ik houd van werken, zolang het werken is waar ik van houd.
In zekere zin ben ik waarschijnlijk onsterfelijk.
Waarom zou je niet kunnen winnen van een rijkere club? Ik heb een zak geld nog nooit een doelpunt zien maken.
Als je niet kan winnen, moet je ervoor zorgen dat je niet verliest.
Elk nadeel heeft zijn voordeel.
Je moet schieten, anders kun je niet scoren.
… maar dat is logisch.
Vergeten uitspraken van Johan Cruijff zijn onder andere zijn voorspelling dat Lionel Messi de meeste Ballons d’Ors zou winnen, en zijn uitspraken over het belang van balbezit (“Als je op balbezit speelt, hoef je niet te verdedigen, want er is maar één bal”). Ook zijn er minder bekende, maar veelzeggende quotes, zoals: “Je moet een gat voor je laten vallen en er dan zelf inlopen” en “De bal ineens spelen vraagt meer techniek dan hem 2000 keer hooghouden”.
Om te beginnen is er maar één bal en die moet je dus hebben, maar waar het dus in wezen om gaat, is: wat doe je met die bal?.Je moet een gat voor je laten vallen en er dan zelf inlopen.
Je kan ook goed spelen zonder een bal te raken.
Als Italianen één kans krijgen, maken ze er twee.
Voor een slechte voetballer heeft hij (Zlatan Ibrahimovic) een hele goede techniek. Maar voor een goede voetballer heeft hij juist een slechte techniek.
Simpel spelen is het mooist.
Bij AS Roma zal ik nooit kunnen werken. Daar ligt een sintelbaan rond het veld, dat is het ergste wat er is.
Tag:
We zijn op zoek gegaan naar de overwinning en dan kom je hem vanzelf tegen.
De tijd dat ik zelf geld meenam is al heel lang geleden. Ik neem altijd de naam en het gezicht mee.
Voetballen is heel simpel, maar het moeilijkste wat er is, is simpel voetballen.
Je moet de bal hebben om te schieten, en schieten om te scoren, maar dat is logisch.
Ik neem altijd zélf de beslissingen. Dus als ze bij Ajax tegen me zeggen: Je bent te oud, dan zeg ik: Dat beslis jij niet, dat beslis ik.
Tag:
Het is het verstandigste om zoveel mogelijk te luisteren, want dat is goed voor je algemene ontwikkeling, als je er tien procent van leert, dan ben je de anderen al een eind voor.
Voor vrijlopen heb je techniek nodig.
Er is maar één moment dat je op tijd kunt komen. Ben je er niet, dan ben je óf te vroeg, óf te laat.
Ik heb een vreselijke hekel aan iemand die beweegt, maar niet weet waar naartoe.
Als mijn aanvaller één-tegen-één komt zeg ik altijd: “Laat het hem lekker uitzoeken.” Dan zeggen de spelers: “We kunnen hem toch helpen?” Mijn antwoord is dan: ten eerste is de kans groot dat je in de weg loopt en bovendien trek je als tweede aanvaller een tweede verdediger mee en twee tegen twee is moeilijker dan één tegen één.
Als je één goal meer maakt dan de ander, dan win je.
Wat heb je nou liever? Eén goed 11-tal of 11 goede 1-tallen?
Vier achter en vier op het middenveld kan nooit functioneren. Je driehoeken vallen weg. Je moet altijd driehoeken hebben, want alleen dan heb je constant twee afspeelmogelijkheden.
De basis is de bal zo snel mogelijk onder controle krijgen zodat je iets meer tijd hebt om te kijken.
Het behoort tot de wetten van het voetbal dat op succes vaak een grote teleurstelling volgt.
Als ik een bal aan de voet heb die ik wil afspelen, dan moet ik rekening houden met mijn bewaker, de wind, het gras, de snelheid waarmee de spelers lopen. Wij berekenen de kracht waarmee je moet schoppen en de richting waarin in één tiende seconde. Een computer doet daar twee minuten over!
Als je voor elke positie de beste speler kiest, heb je nog geen sterk elftal maar een team dat als los zand uiteen valt.
De één zet muziek op, de ander danst mee.
Vindt de zwakke plek van je tegenstander en je hebt gewonnen.
De waarheid is nooit precies zoals je denkt dat hij zou zijn.
Als ik thuiskom van een televisie-analyse, vraagt mijn vrouw: Wat heb je gezegd? Dan zeg ik: Al sla je me dood.
Als je verstand van voetbal had zou jij hier zitten.
Kijk, de bal moet minimaal tussen die twee palen.
Hoe simpeler hoe beter want hoe minder keuze je een speler laat hoe meer kans dat hij het juiste doet.
Als iedereen zijn taak doet speel je op zijn minst gelijk.
Het moeilijke van een makkelijke wedstrijd is om een zwakke tegenstander slecht te laten voetballen.
Wat is snelheid? Vaak verwisselt de sportpers snelheid met inzicht. Kijk, als ik iets eerder begin te lopen dan een ander, dan lijk ik sneller.
Tactiek is niet je man uitschakelen of zo. Nee, het is weten waar je mee bezig bent.
Voor mij is terugspelen op de keeper namelijk geen balbezit.
Er moet op elke plaats in het veld verdedigd worden dat kost het minste energie want dan moet je niet helemaal terug lopen om een doelpunt te maken.
Als je op balbezit speelt, hoef je niet te verdedigen, want er is maar één bal.
Om goed te voetballen, heb je goede voetballers nodig, maar een goede voetballer heeft bijna altijd het probleem van een gebrek aan rendement. Hij wil het altijd mooier doen dan strikt noodzakelijk.
:
Wij hebben het uitstekend gedaan, simpelweg omdat we niet beter konden.
De punten moeten dáár op de i gezet worden, waar ze horen
De hoogste opgave van het menselijk kennen is: te begrijpen dat hij niet begrijpen kan.
Voetbal hoort gespeeld te worden in een 4-3-3 opstelling. Je kunt niet met twee spitsen spelen, want dan krijg je oneven getallen en kan een elftal nooit functioneren.
Ik ben er nog steeds van overtuigd dat zoals ik het doe je het moet doen want anders zou ik het niet doen.
Wanneer je met twee spitsen speelt, kan de keeper van de tegenpartij de bal negen van de tien keer bij een vleugelverdediger kwijt, vervolgens moeten de vier middenvelders weer opschuiven, dat gaat even goed, maar in de loop van de wedstrijd worden er toch fouten gemaakt, daarom speel ik altijd met drie spitsen, omdat de veldbezetting dan beter is.
Italië heb een paar hele goeie voetballers, maar die moet je dan wel de bal spelen, zodat ze kunnen voetballen.
Als je de eerste goal scoort, win je de wedstrijd.
Mensen zeggen ook dat een ploeg die met tien man speelt gevaarlijker is dan een ploeg met elf man. Hoe vaak heb je dàt nou niet gehoord? Dat komt alleen maar, omdat vijf van die elf denken: ik doe een stapje minder, terwijl vijf van die tien er juist een schepje bovenop doen.
Met geld maak je geld.
Er zijn in een wedstrijd drie minuten – en die natuurlijk onderverdeeld in momenten – waar het er op aankomt.
Er is nu eenheid, iedereen doet in principe wat ik vraag. Het zijn namelijk geen Hollanders, die als je begint met ademhalen al zeggen: ja maar…
Ik geloof niet omdat ik dus niet gelovig ben maar ik denk wel dat er iets anders is, maar daardoor geloof ik datgene wat ik dus denk dat er is.
Je hebt voetbalsituaties en situaties die voortkomen uit vechten, ik zie liever een voetbalsituatie.
Als ik de hele tuin moet verdedigen ben ik de slechtste, als ik dit stukje moet verdedigen ben ik de beste. Alles heeft te maken met meters, meer niet.
Eén van de 32 landen die deelnemen aan het WK wordt wereldkampioen. De anderen niet, want die zijn er niet.
Het leven is een stroom zeggen de mensen. Dat klopt. Toen ik laatst tegen de wind in wou spuwen, spoog ik mezelf in het gezicht.
Voordat ik een fout maak, maak ik die fout niet.
Ik ben er niet zomaar, op mijn zeventiende, als uit de lucht gevallen, ingekomen. Ik was er al vanaf mijn veertiende. Ik pikte toen al de brommers van de jongens uit het eerste elftal. Ik keek niet tegen hen op, ik wist gewoon dat ik er bij moest horen, vroeg of laat.
Mensen moeten harder gaan rijden, dan zijn ze sneller van de weg, dus zijn er minder files.
Ik weet meer dan niets van volleybal en dat is genoeg.
Volgens mij komt in mijn werkwijze de kern van het spel tot uiting.
De bal is een essentieel onderdeel van het spel.
Spelers worden beïnvloed. Mensen worden beïnvloed. Spelers worden weer door mensen beïnvloed.
Je bent net zoveel waard als de tijd die je op TV komt.
Na deze geweldige en soms ondoorgrondelijke uitspraken kun je wel stellen dat Johan Cruijff een zeer uitzonderlijk voetbalmens is geweest die de hele Nederlandse voetbalwereld op de kaart heeft gezet als speler en trainer met al zijn uitspraken en gedachtengoed ,maar het blijft toch eeuwig zonde dat hij nooit de kans heeft gekregen om het Nederlands elftal te coachen tijdens een WK, ben er zeker van dat hij met het toenmalige materiaal aan spelers zeker de wereldtitel binnengehaald zou hebben.
Prettige Feestdagen en een zeer gezond 2026 toegewenst !!!
Jan Linkerhof
11-12-2025
