Binnenkort is het weer zover. Het grote Haagse Voetbal Historie feest van de fantastische voetbalherinneringen komt weer eraan. Het verleden wordt de hele dag besproken, de geweldige wedstrijden die we gespeeld hebben, onze veel betere techniek, de gezellige kantines, de veel betere instelling en dito trainingsopkomst. Grotendeels klopt het natuurlijk, zeker in onze verbeelding over vroeger. Langs het voetbalveld, aan de bar, op verjaardagen, op het werk. Altijd weer hetzelfde verhaal, vroeger was alles beter. En helaas niet alleen op voetbalgebied. De hele maatschappij is veranderd, op school, in het uitgaansleven, op het werk en bijna alles is online!
Maar hoe was het vroeger dan?
Cromvliet – De Flamingo’s op 7 januari 1973
Beetje cynisme kan hierbij geen kwaad. Wat dacht u bijvoorbeeld van de voetbalschoenen? Die van vroeger zaten altijd heerlijk, vooral als ze nat waren geweest. Loodzwaar waren ze dan en vaak keihard. Maar daar lagen we niet van wakker, even onder de kraan en gewoon voetballen, klagen was er niet bij. ’s Avonds kranten erin en dan de volgende wedstrijd met die heerlijke schoenen spelen. Vroeger kon je kiezen uit de modellen Adidas Van Hanegem (die hoge, die helemaal boven uitstaken), Puma Klaas Nuninga of die heerlijke Quick-modellen, die als ze nieuw waren ook al niet lekker zaten. Lekker stug en onbuigzaam leer. Steenhard waren ze, heerlijk. En de veters braken, die ook om de haverklap.
Er waren in de jaren zestig ook schoenen in de handel van de fameuze Eddy Pieters Graafland. Een soort schoen waar je totaal niet mee kon voetballen. Er zat absoluut geen gevoel in, zelfs lopen deed zeer. Dat was eigenlijk logisch, want Eddy PG hoefde maar een paar meter per wedstrijd te lopen, want hij was keeper. Hij was trouwens de eerste Nederlandse doelman die een Europa Cup I won, maar dit terzijde. Maar die schoenen, volgens mij waren ze van een soort onbuigzaam plastic. Dus je kon ze inlopen wat je wilde, ze gingen never nooit naar je voeten staan. Ik heb het idee dat veel schoenen van tegenwoordig ook die kant uitgaan, plastic en vormloos. Vroeger waren de voetbalschoenen wel beter, in ieder geval van leer. Je deed er in ieder geval zeker een jaar mee. Maar die pantoffels van tegenwoordig, in al die zuurstokkleurtjes, verschillende soorten leer of namaakleer en ontelbare modellen, nee, daar houden wij als oudere jongeren niet van, geef ons maar Copa Mundial van Adidas.
En wat dacht je van het gras of beter gezegd de velden? Het waren van die zaterdag- en zondagochtenden dat je niet wist of je wedstrijd wel doorging, omdat het al de hele week had geregend en het veld vrijdag eind van de dag nog blank stond. Wat een spanning droeg je de hele tijd bij je. En dan de teleurstelling wanneer het niet doorging, je hele dag was verpest. Dat kwam meestal door de consul die het veld bewaakte alsof het persoonlijk bezit was. Die mannen moesten toch echt een enorme hekel aan voetbal hebben gehad. Als ze een half plasje in de middencirkel zagen liggen, plus twee wolken in de blauwe lucht, keurden zij het veld al af. Ik overdrijf natuurlijk, maar in mijn herinnering werd er vroeger heel snel gekozen voor het afkeuren van het veld, waarschijnlijk in opdracht van de gemeente.
Moest je weer een hele week wachten, gek werd je ervan. Niet alle consuls hadden een hekel aan het voetbal, er zaten ook hele toffe gasten tussen. Wel zagen ze er veelal zeer mistroostig uit. Je herkende ze direct. Niks spijkerbroekie, sneakers, leuk jasje en allesbehalve een vrolijke uitstraling door hun donkere kleding natuurlijk, maar vooral een enorm chagrijnig hoofd. Vergelijkbaar met een boer die je direct van zijn erf stuurt als je er per ongeluk op loopt. Het zou mij niets verbazen als hun vrouwen ’s avonds voor het slapen gaan zeiden: “Ga maar om zes uur in de ochtend de deur uit en zorg ervoor dat je pas ’s middags na twaalven terugkomt.” Dat was namelijk de tijd waarop bij twijfelgevallen de herkeuring plaatsvond. Het leek wel of veel consuls er plezier in hadden om te vertellen dat er absoluut niet gespeeld kon worden. Ook nu zal ik de boel wel weer een beetje opkloppen en gaat mijn herinnering met me aan de haal, maar het staat me nog steeds helder voor de geest. Dat ze met een bloedserieus gezicht meedeelden dat spelen op een (te) nat veld een ramp voor de plantsoenendienst zou zijn en dat het dus daarom beter was om niet te voetballen. Zij hebben schromelijk onderschat hoeveel verdriet (en woede) zij bij al die voetballers met hun beslissingen hebben veroorzaakt. Vele honderden voetballers van jong tot oud hun plezier ontnemen, afpakken waar ze een hele week naartoe hadden geleefd. En denk nou niet dat je met ze kon praten of dat ze voor reden vatbaar waren. Ze hadden last van een soort autisme waar geen enkel medicijn voor bestaat. Ze zullen later toch geen scheidsrechter in het amateurvoetbal zijn geworden? Die gedragen zich ook vaak op die manier. En diezelfde consuls waren er ook de oorzaak van dat trainingen ook vaak niet doorgingen.. Kon je weer je loopschoenen uit je tas halen en de straat op. Daar hoef je trouwens tegenwoordig zeker nier meer mee aan te komen, Begrijpelijk? Maar toch!
Omdat veel, zo niet alle amateurverenigingen over kunstgras beschikken, zijn er volgens mij niet geen consuls meer. Maar mochten ze er hier en daar toch nog zijn, dan zie je ze met hun kraag op voorbijlopen en met een toepasselijke, afkeurende blik naar laatste echte grassprietje kijken. Want aan kunstgras, daar valt in de regel niet veel aan af te keuren. En dus zijn de consuls hun dictatoriale macht van lieverlee kwijtgeraakt en weer teruggekeerd op aarde, als gewone stervelingen die niets meer te vertellen hebben en geen gezag meer kunnen uitdragen. Nu gaat het gewoon elke week door en dat allemaal door dat vermaledijde kunstgras, echt waardeloos. Die hele spannende en onzekere sfeer is volledig weg. Wel veel beter dan vroeger, toch?
In de zomerperiode is er ook geen lol meer aan. Geen omgeploegde weilanden meer om op te voetballen, geen droge, stoffige velden, geen ingezaaide terreinen die vanaf mei tot en met half augustus niet mochten betreden en de selectie door heel Den Haag in parkjes, bossen of op het strand moesten trainen. Nee, strakke kunstgrasvelden, waar je de hele zomer op kunt voetballen. Wat heb je daar nu aan! En elke bal komt gewoon lekker aanrollen. Nee, dan die velden uit het verleden, die waren toch heerlijk. Daar moest je inderdaad een hele goede techniek voor hebben om daar op te kunnen voetballen . .
Ik kan mij nog goed herinneren dat wij zelfs op gravelvelden trainden, zowel bij Rijswijk als Wilhelmus. En kon je al op een veld trainen, dan was het meestal een omgeploegde akker met een verlichting waar je wel heel goede ogen voor moest hebben. In de herfst en winter veelal afgekeurd, omdat de drainage slecht was en het terrein bij het eerste het beste buitje onder water lag. En dat je tijdens een sprint op die velden regelmatig de bal kwijt was, vanwege al die kuilen en hobbels op de uh… grasmat? Dat was nog de tijd dat je je tegenstander driemaal moest passeren, want de bal bleef regelmatig hangen. En wat dacht je van de sliding? Lag de zijkant van je bovenbeen gelijk helemaal open en dat ging in de avond lekker plakken aan je jeans. Je moet maar eens naar oude beelden of foto’s kijken uit die tijd.
Ik kan mij nog goed herinneren dat bij JAC (nu SVC “08), toen ik daar trainer was er een kooi achter het doel van het eerste veld lag. Als alles was afgekeurd gingen we met de selectie in die kooi voetballen. Alles volledig onder de modder en plassen, de spelers vonden het geweldig en gingen na afloop met kleding en al onder de douche, geweldige periode, moet je nu denk ik niet meer mee aankomen ,maar de spelers vonden het prachtig en het blijft een fantastische herinnering.
Vroeger kleedde je je om in het kleedlokaal, zo noemde men dat in die tijd. Van die oude hokken waarin je je voetbalplunje moest aantrekken. Houten banken, alles dicht op elkaar, je kon er met een man of tien maximaal in, maar je was met z’n vijftienen, inclusief wissels, verzorger, grensrechter en leiders, en niemand die zeurde dat-ie te weinig ruimte had.
De kleedkamer van Te Werve
Wat dacht je van de douches na afloop. Die waren meer koud dan warm, met van die lekkere dunne stralen of soms helemaal geen stralen. En de toiletten in die tijd…. met immer die penetrante geur van poep en pies, altijd zonder papier en meestal zonder bril. Om maar te zwijgen van die bruine randen in de pot. Een feest als je plotseling een grote boodschap moest doen. Kon je eerst op zoek naar een rol toiletpapier of er hing nog een heel klein stukkie, zodat je je creativiteit moest aanspreken om geen bruine vingers te krijgen. Dat was pas traditioneel en vol romantiek. Nee, toch ? Wat dat betreft is het tegenwoordig vele malen beter. Fonkelnieuwe, mooie clubhuizen. Ruime, prachtig betegelde kleedruimtes, heerlijk frisse en nieuwe douches, uitgebreide verzorgingskamer. Vol luxe.
Selectievoetbal, ook zoiets. Je werd ingedeeld bij D1 of C1 en je ging lekker voetballen. Geen selectietrainingen met allerlei trainers op het veld. Drie sessies lang. Nee, je ging trainen en je hoorde vanzelf wel in welk team je ging spelen dat seizoen. Je had één trainer, in mijn geval bij Laakkwartier was dat Louis Krikke, die ook nog mijn gymleraar op school was. Je keek enorm tegen die man op. Later werd hij ook nog eens de coach van de Haagse jeugdselectie. Vanuit de D-jeugd ging je bijna allemaal door naar C3 en een jaar daarna naar C1, voor ons heel normaal en geen ouder die zich daarmee bemoeide. Tegenwoordig worden er in mei en juni honderdduizend selectietrainingen uitgeschreven om te bepalen in welk elftal de voetballertjes het volgende seizoen zullen spelen. De trainers hebben dan zeker het hele afgelopen jaar zitten slapen, want volgens mij weet je tijdens de competitie toch al welke spelertjes zich ontwikkelen of vorderingen hebben gemaakt, daar hoef je geen selectietrainingen voor te houden. Als er nieuwe spelertjes bij komen, zou dat wel kunnen. Ik vernam zelfs dat er tijdens de selectietrainingen bij de clubs, waar mijn kleindochters in spelen, ‘trainers’ rondlopen met een iPad waarin de vorderingen van de talentjes genoteerd worden. Te idioot voor woorden, maar ze gaan allemaal mee in de voetbalgekte. De spelertjes worden nerveuzer en de ouders steeds meer opgefokt, want stel je voor dat jouw kind, dat overigens totaal geen aanleg heeft, in de onder 11/5 moet gaan spelen. Hoe ga je dat nu verkopen op verjaardagen of op school ? Het plezier kan op deze manier snel weggehaald worden bij de spelertjes.
Dan was het vroeger inderdaad beter of anders gezegd veel leuker. Gewoon lekker vrijuit voetballen en met heel veel plezier, zowel binnen als buiten de lijnen. Geen hordes overspannen ouders. Je droeg je tas gewoon zelf en je ging na de wedstrijd de hele middag verder met dat leuke spelletje, want als je ergens een leeg veld zag, ging je er voetballen. Twee tegen twee met jassen als doelpalen, of dertig tegen dertig over het hele veld, want iedereen wilde meedoen en mócht ook meedoen.
Natuurlijk moet ik het ook nog hebben over het belangrijkste in het voetbalspel, de ballen en met name die van vroeger. Als het had geregend en je kopte tegen een bal, dan lagen je hersens de rest van de week volledig door elkaar. Bij mij wel tenminste, als ik überhaupt wel eens kopte, en ervan uitgaand dat ik hersens had… Ik kon vrij goed koppen, vooral als ik te laat bukte. Die ballen van toen werden tijdens het seizoen trouwens steeds zwaarder. Tegenwoordig elke week een nieuwe wedstrijdbal. Gesponsord door allerlei bedrijven en clubmensen. Op de training ook voldoende ballen, die pas aan het eind van het seizoen slechter werden. Nee, dan vroeger. Na twee maanden was er al niet meer met die ballen te werken. Keihard en loodzwaar waren ze geworden, maar wat een heerlijke voetbaltijd was het toch.
Elke week hebben we het erover. Dus ja, vroeger was het beter. Nou, er was meer beleving, enthousiasme en liefde voor het voetbal. Kan niet ontkennen dat ook betere spelers met een prima techniek, een eigen passeerbeweging en prima instelling. Nu lopen de spelers veelal hard en rechtdoor. Weinig spelers met specifieke bewegingen zie je tegenwoordig. Veel meer toeschouwers, honderden, zo niet duizenden bezochten de wedstrijden op talloze terreinen in Den Haag en omgeving. Zelfs in de voorbereiding kwamen er veel mensen kijken naar de wedstrijden. Het was gezellig, echt gezellig. Iedereen bleef hangen, zaten (na) te kaarten of waren echt aan het te kaarten, vertelden mooie verhalen aan de bar. Velen gingen daarna nog een uurtje naar het stamcafé van de club. Geen gezeik over gezonde voeding, maar lekkere kroketten, ballen gehakt en frikadellen speciaal. Broodje gezond hadden we nog nooit van gehoord. En niemand die er slechter van ging voetballen.
Natuurlijk was het vroeger beter, maar we hadden toch ook niets anders. Er was geen internet, geen Netflix, geen honderden zenders en zinloze zenderpakketten, geen danceparty’s, geen vrijgezellenfeesten, geen vleesboek, of hoe heet dat, Facebook, FIFA Play station, enzovoort. Niet elke avond volledige wedstrijden op televisie en vooral geen schoonmoeders die je mee uit eten namen op de dinsdag- of donderdagavond.
Wat mij wel opvalt is dat vandaag de dag tijdens gesprekken met al die oude voetbalvrienden dat wij wel vaak het idee hebben dat er vroeger helemaal geen fouten gemaakt werden en iedere bal goed in de voeten werd gespeeld. Of wij vroeger echt goed waren, is toch niet te controleren, er zijn geen beelden van. Maar wél ontelbare krantenknipsels, want iedere voetballer die in een eerste elftal speelde, hield zijn eigen plakboek bij. En ga nou niet zeggen dat dit niet zo is, iedereen deed het. En dat was logisch, want in Den Haag hadden we de Haagsche Courant, Het Binnenhof, Het Vaderland, ik heb zelfs nog stukken uit Het Vrije Volk. En dan had je nog de weekbladen en de huis-aan-huisbladen, zoals De Posthoorn, waarin de onvergetelijke Pim Beukema elke week pagina’s lang enthousiast over het Haagse voetbal schreef.
Dus geloof me, wij waren vroeger echt wel goed. En dat moeten we wel blijven uitstralen, want het is toch geweldig om terug te kijken op een geweldig voetbalverleden. Mijn conclusie is dan ook dat het vroeger beter was en dat gaan we zeker nooit ontkennen, en zeker niet op het festijn van de Haagse Voetbal Historie, want dat is nu juist de uitgelezen plek om de hele dag met een biertje over die prachtige voetbalperiode die wij hebben meegemaakt te kletsen.
Verder wens ik dan ook iedereen 14 juni een geweldige dag en vergeet niet:
Vroeger was alles beter !!
Jan Linkerhof
05-06-2025
