In de jaren zeventig van de vorige eeuw is in de Haagse regio een groot aantal voetbalkantines opgebouwd – kantines of clubhuizen welke nog steeds bestaan, inmiddels door nieuwe panden zijn vervangen, zijn gerenoveerd of gewoonweg zijn afgebroken nadat de voetbalclub eenvoudigweg ophield te bestaan of naar een andere locatie verhuisde. Van deze laatste categorie is het best wel opvallend hoeveel kantines, inclusief de bijbehorende opstal – na het opheffen van de vereniging – compleet van de aardbodem zijn verdwenen. Inzake het niet meer bestaan van een veelheid aan clubs is reeds genoeg door o.a. mijn persoontje op papier vereeuwigd, echter in deze column zal verder worden ingezoomd op nog bestaande en/of niet meer bestaande clubhuizen, het clubhuissfeertje door de decennia heen alsmede opvallende voetbalkantines waarin velen van ons een biertje en/of snacks hebben genuttigd. Heeft u even.
In de wekelijkse “De 15 vragen aan” van Rob Pronk wordt de reguliere vraag inzake het meest gezellige clubhuis veelvuldig beantwoord met de kantine waar bewuste voetbaliconen ooit hebben gevoetbald. Wat daarnaast opvalt is dat er veelal aan wordt toegevoegd dat met name die voetbalkantines welke in de jaren zestig en zeventig uit de grond zijn opgetrokken als uitermate gezellig zijn/worden ervaren. Kan niet alleen aan de opbouw van het betreffende pand liggen denk ik inmiddels – moet wel degelijk met de inrichting van het clublokaal, het beschikbare barpersoneel, de gemoedelijkheid, de muziekkeuze, de gastvrijheid van de ontvangende voetbalvereniging, het verloop van wedstrijden en met sluitingstijden te maken hebben gehad. Of zie ik het verkeerd?
De columns van Rini Toet worden mede mogelijk gemaakt door BeDe Kamerverhuur
Als ik me niet vergis zijn de clubhuizen van bijvoorbeeld Kranenburg, Zwart Blauw, Westerkwartier, SOA, BTC, RAVA, VVP, HPSV, W.I.K. HDV, Ooievaars, Oranje Blauw, JAC, ESDO, Tamuvona, CWP, Paraat, Archipel, NLS, VDS, SV’35, de Jagers, Postalia, ESC, Ornas, KSD, Marine (nu KSD Marine), SVPTT, Marathon, Graaf Willem II VAC, Celeritas, ODB, RAS, Duindorp sv, SVV Scheveningen, Cromvliet, GDS, HBS, HMSH, GONA, PDK, Westerkwartier, Duinlaan, Texas DHB, Toofan, Die Haghe, DZS, sv DHB, LenS, VCS, Groen Wit ’58, Spoorwijk, BMT, VIOS, ADS, de Postduiven, sv Loosduinen, GDA, BTC, KMD, GDS (nu sv Erasmus), VELO, Laakkwartier, Duinoord, VUC, OSC (Nu Haagse Hout) DUNO en verder de nodige clubhuizen in Rijswijk, Voorburg en Leidschendam in de jaren zestig, zeventig en tachtig grotendeels door clubvrijwilligers opgebouwd. Ik ben me ervan bewust dat deze opsomming onvolledig is, het gaat echter om het idee en de beeldvorming. Natuurlijk, vrijwel iedere club had wel een aantal bouwvakkers en/of aannemers in de gelederen die in de avond en de weekenduren de handen uit de mouwen staken om samen de bouwdoelstellingen te realiseren.
Van bovengenoemde voetbalverenigingen is uit die jaren toch nog een aanzienlijk aantal voetbalkantines exact op dezelfde plek – in dezelfde vorm – blijven staan. Het betreft de clubhuizen van HBS, VUC, W.I.K, HPSV, RAVA en VVP (nu in beheer van atletiek AV Sparta atletiek), ESC (eigenaar is nu Golf Duinzicht), ESDO (eigenaar is nu paardensport liefhebber), Postalia (is nu van hardloopvereniging The Hague Road Runners), KSD (nu KSD/Marine), ODB, Duindorp sv, Cromvliet (nu de Ster), HMSH, GONA (nu Den Haag Zuid West), VCS, Spoorwijk (nu Wanica Star), DZS (nu in beheer van een vrijwilligersorganisatie, VIOS (nu BMT), OSC (nu Haagse Hout), RVC (kom ik verderop op terug), BTC (nu sv Houtwijk), Wit Blauw aan de Vliet (nu in beheer van tuinvereniging Leeuwenberg), sv Voorburg (nu Forum Sport), GDS (nu sv Erasmus), BTC ( (nu sv Houtwijk), Toofan, Texas DHB (nu PGS/VOGEL), KMD (nu SVH), VELO, RKAVV en SEV, de Postduiven (nu sv Madestein), sv Loosduinen, GDA, Wilhelmus, Blauw Zwart (in 2013 gerenoveerd) en sv Wassenaar. De kantine van Marine is in na de fusie tussen KSD en Marine omgebouwd tot een prachtige ruimte met kleedkamers.
Na de fusie is de KSD-kantine als clubhuis verkozen en heeft men het onderkomen van Marine – zoals gesteld – als kleedkamer ingericht. Zo heeft men niet aan kapitaalvernietiging gedaan en is de authentieke Marine opstal (zelfs de kleuren) bewaard gebleven. Aan de binnenzijde moest wel e.e.a. worden aangepast maar dan heb je ook wat.
Memorabel: op 30-08-1982 opende Koningin Beatrix het nieuwe K.S.D.-clubhuis, waarvoor Prins Claus de eerste paal had geslagen. Het oude clubhuis was in januari 1981 door brand verwoest. Even een zijsprong naar kantines welke door brand zijn getroffen. Het betreft o.a. het huidige onderkomens van RKAVV, Wanica Star (twee keer), Die Haghe, Wilhelmus aan het Voorburgse Oosteinde en onlangs sv Erasmus. En nu maar hopen dat alle voetbalverenigingen een goede brand en/of opstalverzekering hebben afgesloten.
Semper Altius speelt vanaf 1999 op sportpark Hoekpolder, de locatie alwaar voetbalvereniging Hoekpolder helaas niet heeft kunnen overleven. Men beschikt over een gezellig clubhuis met een fraai terras dat uitkijkt op het hoofdveld voor de deur. GSC/ESDO speelt vanaf 2015 op het terrein waar LenS in vroegere jaren furore heeft gemaakt. Men heeft een fraai clubhuis van de toekomst – met op de 1e etage de kantine en de kleedkamers op de begane grond – kunnen betrekken. Aanvankelijk was dit pand bestemd voor HSV Escamp welke voetbalvereniging na enig wanbeleid het verenigingslidmaatschap van de KNVB mocht intrekken. Aangezien in deze columns slechts wordt ingezoomd op kantines en clubhuizen zal ik inzake de neergang van Escamp niet verder inzoomen. Het GSC/ESDO buurthuis van de toekomst staat deels op de plek waar voorheen de LenS kleedkamers nabij de voormalige ingang en deels het LenS clubhuis waren gelegen. HDV heeft per september/oktober 2024 de voormalige ADO-honkballocatie aan de Erasmusweg betrokken. De kantine van deze voormalige honkbalvereniging is grondig gerenoveerd waarbij aangetekend dient te worden dat ongeveer twee weken geleden het ruime terras opnieuw netjes is betegeld en men daar vanaf dat moment zonder struikelpartijen een dansje kan maken. SVH speelt vanaf 2004 op de voormalige KMD-locatie en beschikt daar inmiddels over een kleedkamer die compleet tot ouderwetse kroeg is omgebouwd. Dat SVH gebruik kan maken van een clubhuis met op de begane grond de kantine alsmede het bargebeuren en op de 1e etage een enorme ruimte beschikbaar heeft voor andere doeleinden is geweldig. Dat de buitenzijde van dit fraaie pand nodig aan een opknapbeurt toe is moge duidelijk zijn. Quick Steps speelt reeds vanaf 1934 op haar vertrouwde complex aan de Nijkerklaan, alwaar sinds 1983 op de plek waar de oude kleedkamers stonden over een geweldig clubgebouw met op de begane grond o.a. de kleedkamers en op de 1e etage de kantine alsmede de bestuurskamer zijn gehuisvest. De clubhuizen van SVH en Quick Steps beschikken dus beiden over een 1e etage, etages die uiteraard via een soort van trappenhuis kunnen worden bereikt. Altijd lekker meegenomen als men bij o.a. slecht weer vanuit ramenpartij op de 1e etage naar wedstijden kan kijken. Elk voordeel heeft zijn nadeel – als het bargebeuren zich op de 1e etage afspeelt kunt u ervan uitgaan dat het sjouwen van kratten bier, limonades en bierfusten best wel tot de nodige rugklachten kan leiden. Zeker als het verenigingen betreft waar flink wordt ingenomen. Een ander nadeel betreft het behoorlijk doorgezakt huiswaarts gaan waarbij het risico van de trap af te lazeren zomaar tot de mogelijkheden behoort.
Toch heeft het iets apart die clubhuizen met twee etages, waarvan ik eigenlijk lang heb gedacht dat de in 1982 geopende PDK-opstal het eerste voetbalpand betrof alwaar men van de 1e etage wedstrijden op het hoofdveld kon bekijken – dit pand werd de dubbeldekker genoemd. Inmiddels heb ik achterhaald dat in 1968 het twee etages hoge clubhuis van Wilhelmus aan het Oosteinde – na een brand in het oude clubhuis – werd vervangen. Dit clubgebouw werd in 1970 – het jaar dat Wilhelmus naar de Westvlietweg verhuisde – verlaten. In 1969 werd het huidige clubhuis van HBS opgeleverd – o.a. het clubhuis en terras zijn sinds die tijd op 1e etage gelegen. Men was hiermee dus de tweede Haagse voetbalvereniging die van deze unieke voorziening gebruik kon maken. Het clubhuis is inmiddels nogal gedateerd, vandaar dat vanuit de HBS-burelen is geopperd voor een nieuw clubhuis te bouwen – dit gaat niet zomaar. In dit kader heeft men in 2024 een nieuwe clubhuis commissie in het leven geroepen welke – mede door middel van ingebrachte ideeën in het beschikbare ideeënbusje – als het ware projectmatig tot tekeningen en de bouw van het nieuwe clubhuis zal moeten komen. Ik ben enorm benieuwd naar het resultaat – het belooft in ieder geval iets moois te worden. En nu maar hopen dat de stikstofdiscussie de bouw niet zal stagneren!
Vanaf 1970 is het voorbeeld van kleedkamers op de begane grond en het bargebeuren op de 1e etage – of vice versa – gevolgd door een flink aantal amateurvoetbalverenigingen in o.a. Den Haag, Rijswijk en Delft, Wilhelmus en svv Scheveningen in 1970, BTC aan de IJzerwerf volgde in 1971, Cromvliet in 1973, Tonegido in 1975 en ADS in 1976.
Nog zie ik Riet Bolleboom – die ik kende van de kantine in het pand van de Postgiro aan het Spaarneplein – achter de gezellige Tonegido bar op de 1e etage staan – althans staan – deze topvrijwilligster liep zich net zoals vele andere barmedewerkers de benen uit het lijf. Het prachtige Tonegido-clubhuis was met zijn donkere leistenen dak goed te zien vanaf o.a. de Rodelaan. Aangekomen bij de voorkant van het Clubhuis lag aan de rechterkant de overdekte tribune, met goed uitzicht op het hoofdveld. Verder bevonden zich onder en rondom het clubhuis meerdere kleedkamers, een materiaalhok, een opslagruimte en een
behandel/massagekamer. Bij de voordeur aangekomen bevond zich links de bestuurskamer met daar de diverse behaalde trofeeën. Men kon vervolgens via het trappenhuis naar boven alwaar de ruime kantine de mensen als het ware uitnodigde om relaxed te verblijven. Aan de linkerzijde van de ingang op de 1e etage stonden naast het trapgat de flipperkasten opgesteld en bevonden zich tevens de schuifdeuren naar het balkon dat half rondom de kantine voor de bezoekers toegankelijk was. Hier vandaan had men een geweldig uitzicht over het hoofdveld – waar menig mooi resultaat is neergezet – alsmede veld 2 en 3. Rechts in de kantine was de garderobe met de kleinere prijzenkast er boven. Geheel links achterin onder het schuine afdak bevond zich de gezellige U vormige bar – rechts achterin de keuken en het afhaalbuffet. De kantine was compleet afgewerkt met natuurlijk hout – dit gaf dus een prachtige uitstraling. Op zaterdagen en zondagen was er altijd van s ’morgens vroeg tot laat een gezellige drukte van de vele supporters en leden die een balletje kwamen trappen of een wedstrijdje kwamen kijken. Bij wedstrijden van de Tonegido-hoofdmacht werden tot in de late uurtjes optredens van lokale muzikale helden geregeld. Op doordeweekse avonden was het er gezellig druk met o.a. klaverjassers die samen met nog aanwezige voetballers best wel lang bleven hangen. In 2005 moest Tonegido het complex verlaten – men verhuisde naar Forum Sport.
De ADO-amateurs wonnen de HC-Cup op het terrein van Tonegido en werd gehuldigd op het balkon van de 1e etage.
Herkent u dit soort beschrijvingen van uw oude kantine of clubhuis, ik denk het wel.
Verder met de dubbeldekkers. Het bouwjaar van het fraaie Laakkwartier-pand heb ik niet kunnen achterhalen, echter een zekerheidje is dan weer wel dat het bargebeuren zich op deze prachtige locatie nog steeds op de begane grond afspeelt. Althans in de sponsorruimte en ontvangstruimte op de 1e etage zal men de kelen ook wel hebben gespoeld of spoelen. BTC verhuisde in 1981 naar een nieuwe locatie te Houtwijk waarop wederom een dubbeldekker werd opgebouwd – sv Houtwijk is dus de huidige bewoner van het pand waar op de 1e etage gezellig aan de U-vormige bar een drankje kan worden genuttigd. Op de foto hieronder treft een beeld tijdens de aanleg en bouw van de huidige sv Houtwijk locatie.
Zoals reeds beschreven betrokken Quick Steps in 1983 en SVH in 2004 hun dubbeldekker – 2004 hetzelfde jaar waarin PGS/Vogel de voormalige kantine van Texas DHB betrok en men later de gelegenheid te baat nam om een 1e etage op het toch al fraaie clubgebouw te bouwen. Aanvankelijk werd op deze 1e verdieping een prachtige bestuurskamer, een commissiekamer en een kantoor gerealiseerd. Door de loop der jaren werd deze etage veranderd in een sponsorruimte met bar en terras waar vandaan men heerlijk naar de wedstrijden op het hoofdveld kon kijken. Inmiddels wordt deze 1e etage gebruikt door een kinderopvangorganisatie en speelt het voetbalverenigingsleven zich met name op de begane grond – waar een open haard de boel opfleurt – af. We zijn er nog niet.
De RVC-opstal werd – ik dacht – ergens halverwege de jaren negentig – geopend. Ook hier kan men op de begane grond van een hapje en een drankje worden voorzien, terwijl er op de 1e etage diverse fraaie ruimtes beschikbaar zijn. Ik kan me nog voor de geest halen dat de Oude Haagse Glorie haar jaarlijkse voetbaltoernooi op deze fraaie locatie organiseerde. Ik heb er verder geen mening over, echter dat het clubhuis op dit moment niet door het groeiende RVC/Celeritas kan worden gebruikt is best wel jammer en telt wat mij betreft alleen maar verliezers. Vanaf 2026 schijnt e.e.a. opgelost te zijn – tot die tijd maakt RVC/Celeritas gebruik van een kleine kantine in de nabij gelegen sporthal de Schilp.
Het moet in 1997 zijn geweest dat het meer dan geweldige clubhuis van DHC uit Delft werd geopend. Op de 1e etage bevinden zich naast twee kleedkamers, twee vergaderruimtes en een geweldige kantine dien in eerste instantie enigszins kaal werd opgeleverd, echter na een aantal jaren werd omgetoverd tot een authentieke clubhuisruimte waarin de geschiedenis van de roemrijke club op allerlei manieren aan alle bezoekers wordt toevertrouwd. Ik adviseer u allen om daar toch eens een kijkje te nemen. Het fraaie terras en de mooie tribunestoeltjes bieden u de gelegenheid om relaxed wedstrijden te aanschouwen.
SOA verhuisde in 2002 van hun fraaie voetballocatie aan het Wijndaelerduin te Kijkduin naar het Wateringsveld alwaar sportcomplex ‘Zonneveld’ kon worden betreden. Qua opstal kreeg men hier de beschikking over een clubhuis met op de begane grond het bargebeuren en op de 1e etage allerlei vergaderruimtes. Bovendien beschikte men vanaf dat moment over tien kleedkamers, een gebouw met enorme ramenpartijen en derhalve veel lichtinval. Menig SOA voetballer kennende denk ik dat men van de Groen/witten bij voorkeur op Kijkduin had willen blijven, echter de golfbanen in de Haagse regio moesten blijkbaar worden uitgebreid. Moet ik wel even aan toevoegen dat de oude SOA-kantine de laatste jaren van de SOA-bewoning bij de ramenpartijen door middel van tralies beveiligd moesten worden – had men op de locatie waar heden ten dage FC Skillz furore maakt – in ieder geval geen last van.
In februari 2003 kon sv Nootdorp het volledig nieuwe sportcomplex ’s-Gravenhout in gebruik nemen. De kantine was in twee lagen verdeeld om daaronder ruimtes te kunnen creëren voor tien kleedlokalen. Grenzend aan de kantine lag Sporthal ‘s-Gravenhout met ook nog eens vier kleedkamers.
Ik probeer de chronologische volgorde van opgeleverde dubbeldekkers in stand te houden en ben inmiddels in 2006 beland, het jaar waarin svv Scheveningen haar nieuwe clubhuis door wethouder Dekker geopend zag worden. Dat hiermee de vorige dubbeldekker Scheveningse dubbeldekker – die in 1970 werd geopend – volledig werd vervangen – heeft in Scheveningen best wel voor korte discussies gezorgd. Was het nu echt nodig om die in 1970 opgeleverde opstal te vervangen? Ik blij hier verder vanaf. Het is ieder geval wel zo dat de huidige opstal op vrijwel dezelfde plek als de oude opstal is opgetrokken – als gevolg van het in eerste instantie volledig afbreken van het in 1970 opgeleverde pand heeft de vereniging vanaf 2005 een tijdje op het voormalige terrein van Kranenburg te Kijkduin gespeeld en kon men na de oplevering terugkeren op de best wel fraaie Houtrust-locatie. Een locatie waarop elke maandag en woensdagochtend een groep bejaarde voetballers bijeen komt om van 10.30 tot 12.00 uur een heerlijk partijtje walking football te spelen. Dat er na de training in de kantine op de begane wordt na geborreld is naar verluidt best wel gezellig. Oude voetbalverhalen – ook over voetbalcomplexen – wie daar ook speelde – welke locaties nog bestaan – leveren voor mij immer input om mijn columns op papier te vereeuwigen. Overigens daar waar in het in 1970 geopende svv Scheveningen-pand het bargebeuren zich op de 1e etage afspeelde, daar is dit nu met name op de begane grond. Op de 1e etage bevindt zich het sponsorhome met een U-vormige bar – een ruimte waarin u diverse svv Scheveningen relikwieën zoals de gewonnen HC-Cups kunt aantreffen.
Op de plek waar DUNO jarenlang van hun zelf opgebouwde opstal heeft genoten werd in 2007 een multifunctioneel sportgebouw geopend, een pand alwaar DUNO op de 1e etage sindsdien gebruik maakt van een geweldig clubhuis en indien van toepassing kan uitwijken naar een ruimte waarin men zich in vroegere tijden – in een oude bruine kroeg – waant. Ziet er allemaal perfect uit daar. Op de begane grond bevinden zich de kleedkamers waarin elke vrijdagochtend – onder aanvoering van trainer Hans Lamens – zich tientallen walking voetballers omkleden om vervolgens na de training een plekje in de fraaie kantine in te nemen. Inmiddels zijn die DUNO-vrijdagmiddagen reden genoeg om lid te worden van het walking football gezelschap. Er wordt een flink drankje gedronken, volledige maaltijden worden vers voorgeschoteld – dit alles gaat regelmatig gepaard met levende muziek waarbij de voetjes van de vloer kunnen. Ja, ook de dames van de vele voetbaliconen van weleer bezoeken het DUNO-clubhuis met grote regelmaat. Mochten er onverhoopt te weinig mensen aanwezig zijn dan kan – ter optimalisatie van de gezelligheid – door middel van een schuifwand de ruimte worden verkleind. Overigens ook svv Scheveningen beschikt op de begane grond over zo’n schuifwand – altijd handig. In 1960 werd het gezamenlijke clubhuis van W.I.K. en HDV in gebruik genomen. Beide verenigingen beschikten over een eigen bar e.d. – het toenmalige clubhuis werd destijds door een schuifwand gescheiden. Tot slot – tijdens wedstrijden van DUNO kan vanaf het fraaie balkon en/of terras worden genoten van voorgeschotelde wedstrijden.
De vereniging Sport Verbroedert Leidschenveen Ypenburg (svLY) opende op zaterdag 16 mei 2009 haar clubaccommodatie met op de eerste verdieping van het multifunctionele clubgebouw een ruime ontmoetingsruimte, twee vergaderzalen en een moderne keuken. Op de begane grond bevinden zich tien kleedkamers. Een werkelijk prachtig pand dat na enige aanloopproblematiek door steeds meer sporters wordt bezocht.
Volgt u het nog, het gaat nog steeds over clubhuizen met twee etages. Het zijn er meer dan dat ik in gedachte had.
In 2010 werden twee volledige gerenoveerde complexen, inclusief nieuwbouw in gebruik genomen. In oktober 2010 nam Vredenburch het volledig vernieuwde Sportpark Vredenburch officieel in gebruik. Het betreft een prachtige locatie met een pand waarop menig amateurvoetbalvereniging jaloers kan zijn. Op de begane grond bevinden zich de kleedkamers, op de 1e etage de kantine met een uitgang naar de fraaie overdekte tribune. Eenzelfde opzet is sinds 2010 bij SVC’08 van toepassing. Met dit verschil dat het terras van deze fusieclub aanzienlijk ruimer is en de tribuneoverkapping geweldig fraai van vorm is.
Het oude clubhuis van Quick daterende uit 1958 werd in 2012 gesloopt waarna men in 2013 in het nieuwe clubgebouw van de toekomst kon openen. Werkelijk een fraai – twee etages tellend clubgebouw – met op de 1e etage het clubhuis – de kleedkamers een verdieping lager. Een fraai terras geeft uitzicht op het hoofdveld – beter kan haast niet. Van maandag tot vrijdag worden er door ‘De Groen Haan’ in de keuken van het clubhuis volledige maaltijden voorbereid waarvan men in de gezellige ledenbar of thuis kan genieten. Dit betreft dus een onderdeel van het clubhuis van de toekomst. Men beschikt over een jeu de boules club en organiseert in dit kader toernooitjes – uiteraard beschikt men tevens over een bridgeclub. Kortom, naast voetbal genoeg te doen bij de Haantjes.
Het nieuwe, in 2015, opgeleverde RAS-clubgebouw beschikt over twee fijne terrassen, één op de begane grond en één op de 1e etage. In de gemeente Den Haag zijn de afgelopen jaren meer dan 50 accommodaties – waaronder dat van RAS – gelabeld als een Buurthuis van de Toekomst. Dit betekent dat steeds meer sportverenigingen, zorginstellingen en culturele instellingen hun accommodatie beter en intensiever benutten. Zij combineren dan hun hoofdfunctie – in dit geval voetbal met andere met activiteiten en worden op die manier gezien als een multifunctionele ontmoetingsplek in de wijk. Bij RAS blijkt het goed te gaan met het Buurthuis van de Toekomst. Het aantal bezoekers is de afgelopen jaren aanzienlijk gestegen, ook het aantal (betalende) huurders en gebruikers neemt toe- activiteiten in het RAS-buurthuis zit in de lift. Het RAS-clubgebouw bevindt zich op de begane grond, terwijl op de 1e etage o.a. kan worden vergaderd.
In 2016 was het eindelijk zover. Drie jaar na de brand in het oude clubgebouw uit 1975 werd de nieuwe Die Haghe opstal (kleedkamers en clubgebouw) feestelijk geopend. Een uitslaande brand had in 2013 de kantine van de club op sportpark Ockenburgh aan de Wijndaelerweg totaal verwoest. Wist u trouwens dat Die Haghe gebruik maakt van de oude kleedkamers van DZS die in 1984 zijn opgebouwd. Trouwens over de DZS-kleedkamers gesproken. Zoals eerder vermeld is dit clubhuis na het vertrek van de voetbalvereniging niet met de grond gelijk gemaakt – wordt nu bewoond door een vrijwilligersorganisatie. Dit betrof dus echt een ouderwets gezellige voetbalkantine – een echt “jaren 70” clubhuis met de ramenpartij op het veld gericht. Herinnert u zich dit ‘jaren 70 clubhuis nog? Gaat u daar maar even een kijkje nemen. Aan de linkerkant was de ingang alwaar je in een hal met de toiletten binnenkwam. Ondanks rekken voor de tassen, lag de vloer altijd bezaaid met voetbaltassen en voetbalschoenen. Door de klapdeuren – er zijn vele kantines met klapdeuren – kwam je in de kantine zelf. Rechts en links om de hoek meteen de bekerkasten en de historische foto’s. Aan de linkerkant was de bar. Aan de linkerzijde van de bar kon men terecht voor koffie en een hapje – vooral de ballen gehakt waren wereldberoemd. Aan de raamzijde waren de tafeltjes waar menig bezoeker gezellig kon vertoeven – aan de rechterzijde was het “alcohol” gedeelte. Aan de achterzijde links lag de bestuurskamer. Menig scheidsrechter kwam daar niet uit totdat hij met bestuur en toeschouwers de wedstrijd had beschouwd (en misschien wat boekingen vergat). De achterzijde van de kantine was gereserveerd voor het fameuze podium. Menig beginnend bandje, zangertje of top DJ heeft daar de menigte in de kantine vermaakt en tot extase gebracht. Tot slot het legendarische plafond – sommige vonden het allemaal ouwe meuk maar de echte DZS’ers vonden het gewoon gezellig. Van een oude radio tot een naaimachine, van keepershandschoenen tot voetbalschoenen nog van geveterd leer. Van alles hing er aan het plafond.
De laatste Haagse dubbeldekker welke in 2021 werd geopend betreft het prachtige clubhuis van Graaf Willen II VAC. Het betreft een modern maar knus clubhuis waar met een veelheid aan belangrijke aspecten rekening is gehouden. Men beschikt bijvoorbeeld over een invalidentoilet – een muur waarop namen ingegraveerd kunnen worden – nieuwe dameskleedkamers op de eerste verdieping – de kantine op de begane grond met een open haard en een bar zoals men die in Ierse pubs vind. De kantine is grofweg opgedeeld in twee stukken: een deel voor de snelle koffiedrinker en een huiselijk gedeelte voor het gezelligheidsdier. De verbouwing was nodig, want de vorige kantine was feitelijk een houten skelet dat men in 1965 voor tienduizend gulden had overgenomen. Gechargeerd gezegd stond de tent op instorten en liepen de muizen over de vloer. Ik moet zeggen dat ik ondanks de ouwe meuk graag een bezoekje aan het gezellige oude clubhuis bracht, echter een biertje drinken in het nieuwe clubhuis lijkt mij ook geen verkeerd plan – moet ik binnenkort maar even doen – wie gaat er mee?
Het zou te kort door de bocht en onvolledig zijn als ik de kantines van SEV, RKAVV, HVV en VUC vergeet te benoemen. Natuurlijk, SEV en RKAVV verhuisden in 1991 van de Heuvelweg naar Sportpark Kastelenring in Leidschendam en beschikken daar vanaf dat moment over afzonderlijke clubhuizen waar het goed en gezellig vertoeven is. VUC en HVV behoren – zoals uiteraard bekend – samen met Quick en HBS tot de meest traditionele voetbalverenigingen van Den Haag. VUC speelt sinds 1969 op het fraaie voetbalcomplex aan het Kleine Loo. Het VUC-clubhuis werd op 15 augustus 1969, het Pinquin -Paviljoen, in gebruik werd genomen. Nog als ik er kom ben voel ik me direct thuis in het inmiddels historische clubhuis met de U-vormige bar, een veelheid aan historische VUC-relikwieën aan de wand en het ouderwetse sfeertje waarmee ik bij binnenkomst positief wordt geconfronteerd. Dat heb ik dus ook bij HVV. Het gehele complex, inclusief tribune en kleedkamergebouw ademt historie. Ga gewoon maar even kijken daar op de Diepput – blijft genieten.
Als ik zo de clubinformatie op de site van de Haagse Voetbalhistorie doorneem dan zie diverse foto’s inzake geopende clubhuizen langskomen – foto’s waarop besturen van diverse voetbalvereniging – tijdens de formele opening – trots, breed glimlachend, met de borst vooruit hun fraaie onderkomen showen. Deze foto’s koester ik, zeker gezien het feit dat er eerst wel geld beschikbaar moest komen om die enorme investeringen te dekken. Natuurlijk de opbrengsten van o.a. voetbalpoule, contributieverhogingen, barinkomsten (vanaf de jaren zestig verliep e.e.a. in economisch opzicht steeds beter waardoor men wat makkelijker aan de bar kon blijven hangen), subsidies en leningen hebben bedoelde voetbalverenigingen bepaald geen windeieren gelegd.
Wat gebeurt er zoal in die clubhuizen of kantines? Natuurlijk komen de voetballers, voetbalsters, clubvrijwilligers, supporters en voetbalfamilies bijeen voor – afhankelijk van de belangstelling en verenigingsdoelgroepen – trainingen, wedstrijden, toernooien, feestavonden, sinterklaasfeesten, kaartavonden, bingo avonden, dartavonden, jaarvergaderingen, nieuwjaarsbijeenkomsten, playbackshows, reünies, EHBO en/of EHBSO trainingen, pub quizjes, modeshows, klaverjas en joker kaartavonden, pokeravonden, daar waar van toepassing biljart en tafeltennis wedstrijdjes, dartsavonden, soundmixshows, Ladies Nights, jubilea, jaarvergaderingen, kascommissie vergaderingen, barvergaderingen, daar waar van elftalcommissievergaderingen, bouwvergaderingen, Halloween feesten, carnavalsavonden, schoonmaakacties, reparaties, clubhuisuitbreidingen en/of opknapbeurten, vervangen van frituurvet, ontvangen van bestelde drank en voedselproducten, klaarzetten van op te halen fust, wassen van de gebruikte voetbalkleding, daar waar van toepassing het verzorgen van het clubblad en bovenal om te praten over de alledaagse zaken.
Er zijn genoeg voetbalkantines geweest waar gokkasten, flipperkasten en jukeboxen massaal konden worden gebruikt – persoonlijk heb ik de indruk dat er niet veel meer van dit soort apparaten in clubhuizen zijn/worden geplaatst. Waar is de tijd van de potkachels gebleven, veelal maakt men sinds de jaren zeventig gebruik van centrale verwarming en/of vloerverwarming waarvan ik u kan melden dat bij ESC – in 1969 – de eerste vloerverwarming in onze regio werd aangelegd. Tegenwoordig gaat men qua verwarming en stapje verder – infrarood verwarming is de toekomst. Overigens wist u al dat voetbalvereniging Duinoord informeel tot de grootste kroeg van Nederland werd uitgeroepen? Door de decennia heen hebben de clubvrijwilligers qua meubilair best wel e.e.a. moeten vervangen, wat te denken van de ijskasten, vrieskisten en muziekinstallaties met een levensduur die echt geen houdbaarheid datum van veertig jaar hebben. Prijzenkasten ik zou ze maar koesteren, ook hieraan kan een deel van de clubgeschiedenis worden afgeleid – dit is tevens voor club gerelateerde voetbalrelikwieën, elftalfoto’s en diploma’s van toepassing. Hoe vangen verenigingen grote en kostbare reparaties aan bijvoorbeeld het riool onder het clubhuis, de elektriciteit alsmede het dak op. Beschikt men nog steeds over klusjesmannen of aannemers die de klus tegen een redelijke betaling of gratis uitvoeren – het is allemaal moeilijk genoeg – clubbesturen dienen overal rekening mee te houden. Door wie en aan wie worden de sleutels en codes van de voordeur en de kluis overhandigd – is er sprake van sleutelbeheer – de zwakste schakel bepaalt de kracht van de security keten. Kortom, het wordt steeds lastiger om al deze processen in goede banen te laten verlopen. Dit is tevens voor de uit de wetgeving opgelegde rookbeleid, het alcoholbeleid in combinatie met de sociale hygiëne van toepassing.
Natuurlijk tijden veranderen zo ook voetbalkantines en/of clubhuizen, echter de sfeer van voorheen is deels afhankelijk van trouwe leden en deels van de verwachte resultaten van het vlaggenschip van de vereniging. Aan het aantal clubhuizen te zien alwaar de boel echt goed is onderhouden zit het nog steeds wel goed met die clubvrijwilligers die zowel binnen als buiten het clubgebouw zonder gemor de handen uit de mouwen steken. Nieuwe clubvrijwilligers kunnen zich desondanks te allen tijde bij hun voetbalvereniging aanmelden!
Rini Toet
30-01-2025
