In mijn zoektocht naar oude voetballocaties mogen de prachtige Kijkduin-voetbalvelden van Kranenburg, Zwart Blauw, sv Kijkduin, Westerkwartier, De Haagse Scheidsrechtersvereniging, SOA en Nationale Nederlanden absoluut niet onvermeld blijven. Dat honkbalvereniging Storks als enige authentieke sportvereniging nabij de duinen en badplaats Kijkduin heeft weten te overleven kan als een wonder worden beschouwd, zeker gezien het feit dat projectontwikkelaars en golfverenigingen binnen de Haagse regio geen enkele kans onbenut hebben gelaten om voetbalvelden als bouwgrond en/of golflocaties om te zetten. Dit is dan ook de reden dat het toegangshek van Storks in deze colums als startpunt van de zoektocht naar oude voetballocaties is gepositioneerd.
Met de rug naar de Storks-ingang gekeerd kon men vanaf 1975 voor zich uitkijkend de sportlocatie van voetbalvereniging Westerkwartier zien liggen. Immers, in 1975 verhuisde Westerkwartier van de Duinlaan naar de velden aan de Machiel Vrijenhoeklaan en beschikte daar over drie voetbalvelden met in de hoek van het multifunctionele sportcomplex een softbalveld. Het clubgebouw was tussen veld 1 en 2 gebouwd terwijl de kleedkamers langs het looppad ter hoogte van het clubhuis waren aangelegd. Kortom een prachtig complex waar de Westerkwartier-bestuurders een gouden toekomst voorzagen. Een belangrijk argument voor de verhuizing was de enorme aanwas aan actieve voetballers aan de Duinlaan waar men met twee beschikbare voetbalvelden te weinig speelruimte voorzag voor de alsmaar groeiende voetbalafdeling.
Vanaf 1975 beschikte Westerkwartier op het nieuwe complex over een florerende softbalvereniging, terwijl de voetbalafdeling haar wedstrijden zowel op zaterdag als zondag in de sterke HVB-afdeling afwerkte. Ergens in 1977 zou het Russische voetbalelftal enkele dagen op de velden van HSV Westerkwartier komen trainen, echter men is in die periode slechts 1 keer verschenen. Dit terwijl Westerkwartier-vrijwilligers zoals o.a. de families Boer, Oosterhout, Langeveld, Hooning, Christiaanse en Blom enkele dagen op de mannen uit het voormalige Oostblok hebben zitten wachten. Dat van Westerkwartier in 1982 drie spelers voor het sterke HVB-elftal werden geselecteerd en twee geselecteerden afkomstig waren van vrijwilligersfamilies Langeveld – Richard Langeveld – en Hooning – Dick Hooning – zegt veel over het familiaire sfeertje binnen deze voetbalvereniging. De jaarlijkse kerstdiners, nieuwjaarsbijeenkomsten alsmede het Sixis-familietoernooi betroffen festiviteiten waar vele voormalige Westerkwartier-iconen voor warm liepen, echter op een bepaald moment is men helaas in een negatieve spiraal terecht gekomen. De vraag bij zo een geweldige vereniging als Westerkwartier is dan ook, waar is het misgegaan. Waren de beleidsplannen vanaf 1975 iets te optimistisch. Insiders hebben aangegeven dat het een mix van factoren betreft. De softbalafdeling en de tennisafdeling hebben hier een belangrijke rol in gespeeld. Fricties tussen de besturen van de diverse sportafdelingen en geen bezetting van de bar tijdens de tennisfestiviteiten hebben destijds tot interne strubbelingen geleid. De meerdere stromingen binnen de club en de verhuizing naar de nieuwe locatie hebben de club achteraf gezien helaas geen goed gedaan. De gerenommeerde club met de meer dan fraaie accommodatie aan de Machiel Vrijenhoeklaan moest uiteindelijk wijken voor woningbouw. Men trok in 1992 met de voetbalafdeling in bij sv Bohemen op Ockenburgh waar men nog kortstondig onder de eigen naam speelde en uiteindelijk in 1994 werd opgeheven.
Op de achtergrond de oude Hsv Kranenburg kantine
Nabij het complex van HSV Westerkwartier lagen de twee velden van voetbalvereniging Kranenburg. De in 1919 opgerichte voetbalvereniging verhuisde in 1972 naar het complex aan de Machiel Vrijenhoeklaan, waarna in 1973 het nieuwe clubgebouw werd geopend. Een prachtig complex met twee uitstekende, door aan de lange zijde fraaie heggen en boompjes afgescheiden, velden en een oergezellig clubhuis waarin het heerlijk vertoeven was. Een echte familievereniging met o.a. de families Tebbenhof, Nieuwpoort, van Kuijeren, Korver, van Dijk, Nieuwenhuizen en Fens waarvan sommigen reeds in de jaren twintig van de vorige eeuw lid waren. Daar waar vanaf 1972 de Kranenburg-ingang was gelegen treft u heden ten dage de ingang naar een woonwagenkamp. Een ingang waar, naarmate de voetbaljaren vorderden, steeds meer voetballiefhebbers hun voetstappen hebben gezet.
Even terug in de tijd kan ik me nog een opvallende gebeurtenis uit het voetbalseizoen 1986/1987 voor de geest halen waarin een W.I.K.-speler niet lang voor het laatste fluitsignaal, bij een 1-1 stand alleen op de keeper richting doel voor het Kranenburg-clubhuis afging en dacht te kunnen gaan scoren. Op dat moment dat achter de diep gespeelde bal werd aan gesprint sprong plotseling een Kranenburg-aanhanger over de afrastering en wist met een geweldige inspanning de bal te onderscheppen. Dit zorgde voor W.I.K verontwaardiging alom en een kortstondig grimmig sfeertje, waarbij de scheidsrechter van dienst uiteindelijk overtuigend wist aan te geven dat het een dood element betrof en hij in dit geval moest hervatten met een opstuitbal. Aan degenen die dit kunnen herinneren verzoek ik uw mening hierover in het Facebook-opmerkingen veld op te nemen. Na de wedstrijd hebben de mensen van Kranenburg en W.I.K. samen een biertje gedronken en het voorval uitgebreid en lachend besproken.
Het was begin jaren negentig dat de competitie bijna was gespeeld, Kranenburg bivakkeerde in de kop van het klassement in de 4e klasse KNVB echter kon niet meer promoveren. Tegenstander W.I.K. was nog niet veilig en had de punten hard nodig. Niet lang voor de aftrap kwam routinier Paul Korver, die destijds samen met zijn zoon in het Kranenburg-vlaggenschip speelde, naar mij toe onder de mededeling dat men mijn persoontje die wedstrijd meer ruimte zou geven. Na de wedstrijd bleek dit inderdaad zo te zijn, immers ik scoorde in die wedstrijd vier doelpunten. Een cadeau dus van Paul Korver senior waar ik hem nog steeds dankbaar voor ben. We hebben het er nooit meer over gehad, echter mocht ik hem binnenkort tegenkomen dan krijgt hij iets te drinken van mij. Waar ik het aan te danken heb moeten we dan ook nog even bespreken. Of kwam het wellicht omdat ik samen met Paul Korver junior, samen met nog twee andere Kranenburg-iconen Rinus v/d Polder en Remo Oudshoorn, in het seizoen 1987/1988 in het HVB-elftal heb gespeeld.
Met name vanaf halverwege de jaren negentig heeft men een enorme groei en ontwikkeling, zowel op sportief als op infrastructureel gebied, doorgemaakt. Kranenburg klom binnen zes jaar op naar het hoogste amateurniveau en wist in die periode o.a. de felbegeerde HC-Cup te winnen. Tijdens de geweldige Kranenburg-opbloei is aan de lange zijde een overdekte tribune geplaatst.
De stoeltjes waren afkomstig van het Amsterdamse stadion de Meer van AJAX, dat destijds werd gesloopt. Oplettende bestuursleden van Kranenburg was ter ore gekomen dat door AJAX een veelheid aan spullen was geschonken aan een Amsterdamse invalidenorganisatie die stoeltjes en lichtmasten per opbod verkochten. Zier Tebbenhof senior, Albert Fens en John van Kuyeren hebben destijds, voor een leuk prijsje, zeshonderd stoeltjes en een paar lichtmasten gekocht. Alleen het vervoer naar Den Haag leverde problemen op, echter uiteindelijk stond er een fraaie tribune en was het gehele hoofdveld omgeven door stoeltjes uit Amsterdam. Ook werd in 1998 een tribune van voetbalvereniging Rijswijk, die een fusie met RVC was aangegaan, voor 750 gulden gekocht en door Kranenburg-leden achter het doel aan de kant van de kantine opgebouwd.
Het zal niet in alle gevallen opgaan, echter door diverse Facebook-profielen heen wandelend kan men aan de hand van foto’s en krantenknipsels de voetbalgeschiedenis van de vereniging van betreffende personen deels terugvinden. Zo ook op het profiel van een Kranenburg-icoon, een bekende in het Haagse voetbalwereldje, waar een goed lezer wordt overladen met bijvoorbeeld succesvolle krantenkoppen. Hierbij een selectie – Kranenburg kan morgen geschiedenis schrijven – We hebben als een hecht team gespeeld – Kranenburg drukt Tonegido dieper in moeras – Kranenburg smaakmaker – Kranenburg blijft aan kop door late goal Grunholz – FC Kranenburg is top, Scheveningen in een dip – FC Kranenburg en Tonegido beloven spektakel – Iedereen had het over die club – Het wederzijdse respect van vader en zoon Paul Korver – Feller Kranenburg pakt zege – Kranenburg verrast GDA – Bert Heijsteeg houdt Kranenburg in de race – Doelman Leo Vis held van Kranenburg – Zelfs Gerry Fens past zich aan bij Kranenburg, Club bepaalt visie, niet de trainer – Kranenburg stapt bijna hoofdklasse KNVB in – Kranenburg investeert in spelers en complex – Spektakel bij Kranenburg tegen VUC – Kranenburg niet te stuiten – Kampioenschap Kranenburg mijlpaal voor Gerard Durand.
Helaas werd in 2005 de laatste Kranenburg-wedstrijd op het geweldige Kijkduin-complex gespeeld. De gemeente kwam weer eens met goedgekeurde bouw- en bestemmingsplannen en op dat moment behoorde een fusie met RVC/Rijswijk tot de mogelijkheden. Als fusieclub Haaglandia is men vervolgens verdergegaan. Het oude complex heeft er nog jaren verlaten bijgelegen en werd in 2011 gesloopt. Hierover is mij jaren later via Facebook-berichten duidelijk geworden dat het verplicht verlaten van de naast Zwart Blauw/FC Kijkduin en/of de ‘de Haagse Scheidsrechtersvereniging’ gelegen locatie de echte Kranenburg-families veel pijn heeft gedaan.
De sloop van de Kranenburg kantine
Het is al benoemd, echter achter de natuurlijke afscheiding van het tweede veld van Kranenburg voetbalde Zwart Blauw waarvan het nieuwe clubhuis in 1973 werd geopend. Ook hier een veelheid aan trotse verenigingsmensen met hart voor hun voetbalvereniging die in 1918 werd opgericht. De hoofdingang lag aan de Kijkduinsestraat alwaar via een smalle trap vanaf het trottoir naar het enkele meters lagergelegen complex van Zwart Blauw kon worden afgedaald. Ik ben benieuwd hoe men na een wedstrijd, met een drankje op, dit trapje heeft weten te beklimmen. Het betrof in ieder geval een prachtig, tussen bomen en ander groen gelegen, complex waarop slechts één veld beschikbaar was.
Bestuur v.v. Zwart Blauw met sportwethouder Pieter Vink
In 1986 realiseerde Zwart Blauw een fusie met Wit Blauw RK en ging men verder als sv Kijkduin. Dat in die periode een veelheid aan voormalig Zwart Blauw spelers naar het succesvolle ADO-zaterdag waren overgestapt was jammer voor de Kijkduin-bewoners, echter sv Kijkduin heeft zich nog jarenlang verdienstelijk in de HVB weten te manifesteren. Men heeft het volgehouden tot 1998 echter vanwege vergrijzing binnen de vereniging, te weinig kader en aangekondigde bouwplannen heeft men destijds besloten bij Juventas in te trekken, waarna het fraaie complex werd verlaten.
Vanaf 1998 bewoonde (HSV) de Haagse Scheidsrechters Vereniging het voormalige FC Kijkduin (Zwart Blauw) complex. Het op zich prachtige clubgebouw uit 1973 kon, na een grondige opknapbeurt, worden betreden en werd na de doordeweekse trainingen van de Haagse Scheidsrechters benut om wedstrijden te evalueren, voor te bereiden en ook hier bleef de bar niet onbezet. In 2002 werd in juni het jaarlijkse toernooi van de Oude Haagse Glorie, op het uitstekend bespeelbare veld, gespeeld. Later verhuisde men naar RAS alwaar de spelleiders anno 2022 nog steeds inwonen. Ik heb wel eens het genoegen gehad om in de jaren negentig een veldtraining van de Haagse scheidstrechters te Kijkduin te bezoeken en kan u melden dat die looptrainingen bepaald niet kinderachtig waren. De opkomst in de jaren tachtig, op met name donderdagavonden, was massaal. In het weekend werd nooit getraind totdat de Haagse scheidsrechters, na het zoveelste incident, besloten om een weekend niet bij voor hun geplande wedstrijden te verschijnen. De heren voetballers werden geconfronteerd met een staking die destijds als vervelend werd beschouwd, echter absoluut terecht was. De mannen van het destijds zwarte pak waren het betreffende weekend heerlijk aan het trainen.
In 2011 verhuisde de scheidsrechters van Kijkduin naar voetbalvereniging SVH om uiteindelijk bij RAS in te gaan wonen. Het veld te Kijkduin heeft er vervolgens nog tot 2019 verwilderd bijgelegen, het volgende bericht op internet zegt genoeg: Op het voormalige sportveld van de Haagse Scheidsrechters Vereniging (HSV) aan het Schapenatjesduin komen nieuwe koop- en huurwoningen. De locatie ligt tussen de Kijkduinsestraat, Schapenatjesduin, een woonwagenlocatie, Middin Woonvorm Begeleid Wonen en één van de ‘puinduinen’. Begin april 2019 heeft wethouder Van Tongeren het startsein gegeven voor de bouw van de ongeveer 55 kavels op het voormalige scheidsrechter-complex.
Enkele honderden meters voorbij de beschreven locaties lag, prachtig achter de puinduinen, het SOA-voetbalcomplex dat naderhand tevens door zaterdagvereniging Nationale Nederlanden werd bespeeld. Beide voetbalverenigingen beschikten over een eigen clubhuis waartussen de kleedkamers waren gelokaliseerd. De twee beschikbare velden lagen afzonderlijk voor en achter de beschreven opstal. SOA werd opgericht in 1919 en speelde vanaf 1974 op de twee velden aan de Wijndaelerweg, tegenwoordig Wijndaelerduin geheten. In 2002 verhuisde men naar het complex te Wateringse Veld. In de periode tussen 1974 en 2002 heeft de vereniging van de groene shirts en de witte broeken een geweldige tijd doorgemaakt. Een typische Haagse familievereniging die door de decennia heen over geweldige standaardelftallen beschikte.
Ik kan me nog goed voor geest halen dat we in augustus, ergens eind jaren 70 onder heerlijke weersomstandigheden, een oefenwedstrijd in de avonduren speelden en dat er vanuit camping Ockenburgh een veelheid aan Duitse toeristen langs de lijn stonden. Eenzelfde sfeertje als bij DZS dat elke zomer een veelheid aan oefenwedstrijden afwerkte. Dit sfeertje heb ik sinds die zomeravondwedstrijd eigenlijk nooit meer ervaren, zeker gezien het feit dat die toeristen ervan overtuigd waren dat men met professionele voetbalverenigingen te maken had. SOA speelde destijds in de 4e klasse KNVB en W.I.K. in de hoofdklasse van de onderafdeling HVB.
Aangezien SOA best wel afgelegen lag werd de vereniging, naarmate de jaren vorderden, veelvuldig met inbraken in het clubhuis geconfronteerd en heeft men besloten de gezellige kantine door middel van tralies te beveiligen. Eigenlijk te gek voor woorden, echter dringend noodzakelijk. Er werden speciale hekken gelast en voor de ramen en deuren geplaatst zodat inbreken een stuk lastiger werd. Bart Poulisse en Anton Gommersbach namen het grote werk voor hun rekening, dit uiteraard met nog andere SOA-vrijwilligers. De heren waren daadwerkelijk zeven dagen in de week aanwezig om het complex o.a. schoon en mooi te houden. Een vereiste in de prachtig gelegen natuurlijke omgeving. Op het terrein was aan de zijkant van de kantine een klein parkeerterrein voor bestuursleden en vrijwilligers beschikbaar die op wedstrijddagen achter de bar stonden of andere vrijwilligerstaken uitvoerden. Dit leidde nog wel eens tot wrijving omdat iedereen dacht op het kleine parkeerterrein te kunnen parkeren.
Een leuke anekdote betreft de periode dat Alex Jacobs en Ton Timmers besloten ook vrijwilligerswerk te gaan doen. Desgevraagd hebben de twee enthousiastelingen voor het seizoen de belijning van de velden uitgezet en gekalkt. Eerst met carboleum en later met kalk. Op een werkelijk bloedhete dag met een graadje of ik 38 besloten de heren de klus te klaren, waarna zij naar het strand zouden gaan. De onwetende sportievelingen hebben destijds de fout gemaakt om tegen de wind in het carboleum aan te brengen met gevolg dat de nodige druppels op hun huid zijn belandt. Als gevolg van deze actie werden de twee klussers met jeuk geconfronteerd en op het strand aangekomen ontstonden de eerste pijnlijke blaren op gezicht en overige lichaamsonderdelen. Uiteindelijk hebben de twee slachtoffers zich enkele dagen niet willen en/of kunnen vertonen.
SOA was een echte familieclub met een veelheid aan voetbalfamilies zoals de families Lorsheijd, Kubitza, van der Weert, Schermer, Kipp, Kames, Beck, Tjoeman, Wailok, Houtman, Kraats en Chang. Op trainingsavonden bezocht handelaar Cor Brus het clubhuis en het was een genot om Cor af toe te laten schrikken als sommige selectiespelers net deden alsof een door hem gepresenteerd gouden sieraad plotseling verdwenen was. De voormalige selectiespelers kunnen nog om de paniek in zijn ogen lachen. Vol respect kan worden teruggekeken naar SOA-vrijwilligers als Gerard de Caluwe, Harm van Raalte, Piet van der Vooren (SOA’s huisfotograaf), Albert Kubitza, Jaap en Martin Kipp en vele anderen die veel voor de club hebben betekend. Ton Timmers mist al die mensen en de club S.O.A nog elke dag, zeker omdat de woorden Samenspel Overwint Alles in deze tijd als een klok zouden klinken en de maatschappij behoorlijk zouden kunnen helpen.
In 2002 verhuisde SOA naar Wateringse Veld. Nationale Nederlanden bleef nog twee jaar spelen op het oude SOA-terrein en verhuisde uiteindelijk in 2004 naar het ADS-Complex waarna men vanwege een tekort aan spelers in 2014 over is gegaan in ADS-zaterdag. Op het oude SOA & Nationale Nederlanden complex werd na 2004 een eerste aanzet voor een golfterrein gegeven. De personeelsvereniging van NNPV heeft hier nog een tijdje dankbaar gebruik gemaakt, echter anno 2022 is de NNPV hier verdwenen en heeft een grotere golfverenigingen het complex overgenomen. Dat is dus exact waar de Gemeente en projectontwikkelaars jarenlang naartoe hebben gewerkt.
Rini Toet
19-02-2022
