Op zaterdag 27 augustus 2022 staat wederom het toernooi van Rob Pronk – het toernooi van de Haagse voetbalhistorie op het programma. Het betreft een toernooi waarin een veelheid aan niet meer bestaande Haagse voetbalverenigingen acte de préséance geven. Deelnemende verenigingen zijn Oranjeplein, RAVA, Marathon, Dynamo ’67, de Postduiven, de Flamingo’s, OSC, Nationale Nederlanden, Duinoord, Groen Wit ’58, de Jagers, Oranjeplein, De Valkeniers, Juventas, Postalia, Marine, KSD, BTC, Cromvliet, ORNAS, Paraat, Archipel, Tonegido, Spoorwijk, Westerkwartier, Kranenburg, VIOS, SOA, ESDO, SV’35, TEDO, GSC, Maasstraat, DEVJO en DZS. Een bont gezelschap aan voetbalverenigingen die dus niet meer bestaan of een fusie met een andere voetbalvereniging zijn aangegaan. Het toernooi van de Haagse Voetbalhistorie betreft een groots opgezet evenement dat inmiddels als één van de grootste Haagse voetbalbijeenkomsten ooit kan worden beschouwd.
In deze column wil ik dieper inzoomen op grote toernooien en bekercompetities die in de loop van de decennia zijn georganiseerd. Ook jeugdtoernooien komen aan bod. Hoe was dit bijvoorbeeld in de jaren twintig, dertig, veertig en verder? Vanaf de jaren twintig is bijvoorbeeld een groot aantal seriewedstrijden – noem het nederlaagwedstrijden – gespeeld, daarnaast uiteraard bekerwedstrijden op HVB als op KNVB niveau. In de jaren zestig gevolgd door een veelheid aan veteranentoernooien waarin met name de arbeidersverenigingen elkaar jaarlijks uitnodigden.
Voorbeelden hiervan zijn o.a. de 35plus toernooien van ESDO, Paraat, ESDO, Texas en W.I.K. Dat was dus vanaf het paasweekend wekelijks raak. Wat te denken van de internationale jeugdtoernooien van ADO, RVC, Laakkwartier en VIOS. Deze trokken grote bezoekersaantallen – op deze toernooien wordt nog steeds vol trots teruggekeken.
In de jaren dertig werd op de velden aan de Fruitweg een veelheid aan toernooien, nederlaagseries en seriewedstrijden door BMT, Laakkwartier, VDS en de Jagers georganiseerd. In 1935 speelden bijvoorbeeld Quick, DHC, ADO, VUC, HBS, VIOS, Terlaak, SVC en Scheveningen mee op het toernooi van Laakkwartier. In die jaren was het mijns inziens opmerkelijk dat op 1e kerstdag nog wel eens een toernooi werd gespeeld. Sportkroniek kerst 1935 – op beide kerstdagen zal op de velden aan de Fruitweg een groot kerstvoetbaltoernooi worden gehouden, waaraan door een groot aantal 1e klassers zal worden meegenomen. Vierde men toen geen kerst vraag ik mezelf bijna af. Of waren die voetballers blij dat ze die dagen de deur uit waren?
Niet onvermeld mag blijven dat de traditionele voetbalverenigingen HBS, Quick, VUC, HVV en Concordia de nationale voetbalbeker wisten te veroveren. Uiteraard niet te vergeten ADO en/of FC Den Haag dat respectievelijk in 1968 en vervolgens in 1975 de nationale beker wist binnen te slepen. Nu de nationale beker aan de orde is mag niet onvermeld blijven dat de dames van Celeritas de nationale voetbalbeker hebben gewonnen en dat de dames van GDA en KFC uit Delft in hun topperiode hoge ogen in het nationale bekertoernooi hebben gegooid.
In 1938 bleek de animo voor deelname aan bekerwedstrijden groot – niet minder dan 58 voetbalverenigingen hebben zich destijds ingeschreven.
In 1938 werd tevens een aanvang gemaakt met de Haringserie – een toernooi van voetbalvereniging Scheveningen waarin het eerste elftal van Scheveningen tegen diverse tegenstanders uit de Haagse voetbalregio – onder toeziend oog van een veelheid aan toeschouwers – de eer van het vissersdorp hoog hielden. De tegenstander die het beste resultaat wist neer te zetten was uiteindelijk winnaar van het toernooi. In 1939 won Laakkwartier de bokaal – Scheveningen werd immers met 6 – 1 verslagen. Na het toernooi was de haringtafel altijd goed gedekt en kende gezelligheid geen tijd. In 1967 won het Rotterdamse Zwart Wit 28 de felbegeerde beker – overigens ook weer een vereniging die niet meer bestaat.
In 1939 werd voor de ELMER-beker gestreden tussen elftallen van DHC, Overvoorde, Texas, VIOS, Laakkwartier, BEC en Celeritas.
Na de oorlog – in 1945 – ging de bal weer rollen waarbij het befaamde Zilveren-voetbaltoernooi en andere seriewedstrijden zoals gebruikelijk het seizoen openden. Dat dit toernooi in 1945 exact vijfenveertig jaar bestond is prachtig, echter helaas werd in 1985 het toernooi voor de laatste keer gespeeld. Door de vaststelling van de eerste competitiewedstrijden op de eerste en tweede dag van september werd het steeds moeilijker voldoende verenigingen voor deelname aan het toernooi te vinden. Na het laatste in 1985 in Den Haag gespeelde toernooi besloot de Zilveren Voetbal Commissie geen toernooi meer te organiseren. In 1998 droeg de Zilveren Voetbal Commissie de 4e Zilveren Voetbal over aan HVV, omdat deze vereniging het laatste door de Rotterdamse Zilveren Voetbal Commissie georganiseerde toernooi in 1956 winnend afsloot en er geen verenigingen zijn die vaker in hun bestaan de wisselprijs zovele malen (9x) hebben gewonnen. Bij de overdracht aan HVV stelde de Zilveren Voetbal Commissie als voorwaarde dat de Zilveren Bal in het bezit zou blijven van de vereniging en nooit meer als prijs zou worden gebruikt voor enig voetbaltoernooi of welke andere sportieve aanwending. Overigens hebben de Haagse voetbalclubs vanaf 1901 het immer drukbezochte toernooi gewonnen. Het betreft HVV 9x – HBS 6x – Quick 5x – Laakkwartier 4x – VUC 4x – ADO 3x – Wilhelmus 2x – Scheveningen 1x – VUC 2 1x.
Om verwarring te voorkomen wil ik langs deze weg benadrukken dat voetbalvereniging Archipel jarenlang het Zilveren Archipelbal toernooi heeft georganiseerd. Een vooraanstaand toernooi dat al vanaf de jaren dertig tegenstanders als Spoorwijk, ESDO, VOGEL, WIK, Kranenburg, Texas, Wassenaar, Vogel en Oranje Blauw wist te mobiliseren.
Na de oorlog kwamen tevens de toernooien om de MAVI-beker voor zaterdagteams alsmede de KEVEA beker – Kantoor en Veteranenelftallen Afdeling – weer op gang. Zaterdagvoetballers bestreden elkaar vele jaren om de MAVI-beker. Voor deze wedstrijden was in 1960 eveneens een uitzonderlijk grote belangstelling. Niet minder dan 51 elftallen schreven in en men besloot een voorronde te spelen om uiteindelijk op bet gewenste aantal van 32 elftallen te komen. Het aloude Duinoord en ESC ontmoetten elkaar na een aantal weken in de eindstrijd die met een 1 – 1 eindstand werd afgesloten – strafschoppen beslisten ten gunste van Duinoord. Ik neem aan dat Duinoord-iconen als Kees de Roo en Pieter Martens toen nog niet meespeelden! Deze jaarlijks terugkerende toernooien konden rekenen op een veelheid aan toeschouwers – echter niet zoveel als heden ten dage op het toernooi van Rob Pronk verschijnen.
Het ADO jeugdtoernooi – daterend van 1949 – kende door de jaren heen grote winnaars. Met name in de jaren 60 zat het ADO-stadion bijna vol – zeker toen Johan Cruyff namens AJAX in het Zuiderpark verscheen en zelfs tot het beste speler van het toernooi werd uitgeroepen.
Vanaf de jaren 60 werden door diverse Haagse voetbalverenigingen jeugdtoernooien van formaat georganiseerd – wat te denken van de internationale toernooien van DUNO, RVC, VIOS, Rijswijk en Laakkwartier die decennia lang werden opgezet. Helaas hebben RVC, Rijswijk en VIOS de stekker er allang uitgetrokken en kon men later gelukkig jarenlang bij DHC terecht om bijvoorbeeld een hoogstaande B-toernooi, met een veelheid aan BVO’s bij te wonen.
Het grootste jaren zestig – hierna decennia lang – jeugdtoernooi in de Haagse regio betrof het zogenaamde Zwaluwen jeugdtoernooi – wie herkent het niet? De toernooien van de Zwaluwen Jeugd actie onder het motto ‘gezonde jeugd speelt voor de minder bedeelde leeftijdgenoten’ telde jarenlang meer dan 10.000 deelnemers – kunt u nagaan – geweldig toch. Wat te denken van de zaalvoetbalwedstrijden in de veilinghallen te Poeldijk. Vervolgens in Houtrust en sporthal Oranjeplein. Het ligt allemaal nog vers in mijn geheugen.
Wat nog meer vers in mijn geheugen ligt betreffen de toernooien van de Oude Haagsche Glorie – toen in 1984 een veteranetoernooi bij Spoorwijk werd georganiseerd concludeerde men dat een dergelijk toernooi jaarlijks terug moest keren. Het betrof een toernooi waar geleidelijk aan een veelheid aan oud eerste elftalspelers uit het Haagse voetbal acte de préséance gaven. Dit waren niet zomaar de eerste de beste – in het eerste jaar o.a. bekende voetbalnamen als Klaas Krul, John Bolman, Harry Suiker, Aja de Graaff, Peter Wilbers en Roel Zandbergen senior. Uiteraard waren er meerdere voormalige Haagse voetbalhelden die het jaarlijkse toernooi bezochten en uiteraard deelnamen – echter naarmate de jaren vorderden groeide het aantal belangstellenden. Wat te denken van de gebroeders Leen en Martin van der Knoop, Hans Lamens, Sjaak de Bruin, Rinus van der Mark, Wim Waasdorp, een veelheid aan ODB en HMSH iconen – etc. het betrof overigens een toernooi met een hoog reünie gehalte – wellicht goed te vergelijken met het huidige toernooi van Rob Pronk alwaar de authentieke sfeer veelal belangrijker is dan het winnen van dit soort toernooien – maar dat terzijde.
Een ander vooraanstaand toernooi – met veel publieke belangstelling – betrof het HC-Cup toernooi dat in 1980 voor het eerst werd georganiseerd. In 1980 schreven tachtig voetbalverenigingen uit de Haagse regio in – echter naarmate de jaren vorderden groeide het aantal deelnemers gestaag. Een gemiddelde finale van dit – aan het eind van het seizoen gespeelde toernooi – werd zomaar door 3500 toeschouwers bezocht. Zelf heb ik één keer een halve finale – tegen KMD – in de verlenging verloren – echter heb wel finales van de Harry den Hartog mogen spelen – dat moet ergens tussen 1979 en 1981 zijn geweest. In 1953 werd – ter nagedachtenis van de in de oorlog overleden Harry den Hartog – de Harry den Hartog beker jaarlijks op het Laakkwartier-terrein gespeeld.
Door de jaren heen werd het toernooi door steeds meer toeschouwers bezocht en het moet ergens in 1970 zijn geweest dat ik als dertienjarig voetballertje ome Jan Toepoel – namens ESDO – zag uitblinken. Ik dacht – dit wil ik ook – en dat gebeurde jaren later dan ook. Toen ik in juni 1978 op de tribune van het Laakkwartier-complex plaatsnam om de wedstrijd van de 1e ronde om de Harry den Hartog beker te aanschouwen zaten er naast mij een aantal personen met te weinig respect voor het HVB-voetbal. In het Zuiderparkelftal speelden, naast KNVB-spelers van VVP en RAVA, namelijk ook spelers van onderafdelingsclubs als W.I.K., HDV en Triomph. Ik hoor ze het nog zeggen “het bagger uit de HVB doet ook mee”. De monden werden echter snel gesnoeid. Het Zuiderparkelftal won drie of vier keer aaneen de fel begeerde Harry den Hartog bokaal en wist hiermee vriend en vijand te verrassen – vanaf 1979 mocht ik meedoen. Veel publiek aanwezig – echter vanaf het moment dat organisator de Ooievaars de wedstrijden op de nieuwe velden in Rijswijk liet spelen was het over met de hoge toeschouwersaantallen.
Jaren later is besloten het grandioze toernooi weer op het Laakkwartier-veld te laten spelen. Alles echter kleinschaliger dan voorheen – verder geen probleem – zeker gezien het feit dat in het afgelopen decennium een veelheid aan voetbalverenigingen tijdens de oefenperiode tweedaagse toernooien speelt en hiermee feitelijk oefenwedstrijden speelt.
Afgelopen week werden in de Haagse regio de toernooien van PGS/Vogel, Vredenburch, de Stad Delft bokaal, HDV, DUNO, sv Erasmus, Wilhelmus en de STEKA cup voor ADO dames georganiseerd. In dit rijtje viel het DUNO toernooi – met deelname van grote verenigingen als Scheveningen, Nootdorp en Quick – qua deelnemersveld op. Dat Rob Pronk de prijsuitreiking mocht verzorgen was voor hem een grote eer – net zoals het inmiddels een eer voor hem zal zijn om het toernooi van 27 augustus te organiseren.
Rini Toet
16-06-2022
