Eén van de meest befaamde voetbalcomplexen in de Haagse regio betreft sport locatie Houtrust dat in de vroegere eeuwen een landgoed was waar landeigenaren hun rust vonden. In 1833 kwam het landgoed in Koninklijke handen en werd het een geliefd jacht- en wandelterrein waarop menig vorst heeft gewandeld en o.a. te paard op wild heeft gejaagd. In 1908 kocht de gemeente de ruim elf hectare tellende locatie en gaf het in 1910 een sportbestemming. Reeds vanaf 1911 werd er gevoetbald door het destijds in de hoogste afdeling spelende HBS. In 1913 speelde het Nederlands elftal een vriendschappelijke wedstrijd op het historische sportcomplex alwaar door de decennia heen landskampioenschappen en andere opvallende resultaten zijn gevierd.
Op het op de zandgrond aangelegde voetbalvelden was het voor de consul eenvoudig om de velden goed te keuren. Immers als het elders was afgekeurd kon op Houtrust gewoon worden gevoetbald, tenzij de velden bevroren waren. In de tweede wereldoorlog moest HBS op last van de Duitse-bezetter Houtrust verlaten, waarna het na de oorlog terugkeerde op het voor hen zo bekende terrein waarna men vervolgens tot 1969 op de Houtrust-velden actief was. In 1955 betrok semiprof vereniging SHS (Scheveningen Holland Sport) een veld op Houtrust en vanaf dat moment speelden er twee voetbalverenigingen op deze prachtige sportlocatie. Nu, anno 2022, is er nog steeds sprake van een prachtig sportcomplex waarop de afgelopen 111 jaar absolute voetbalgeschiedenis is geschreven.
De kraaien van HBS betrokken in 1911 feitelijk het eerste ‘stadion’ in Den Haag, de Houtrust- accommodatie die eerst, uitgebreid met noodtribunes, diende als decor voor één van de eerste wedstrijden voor overvolle tribunes. Tribunes die aanvankelijk rondom het veld waren geplaatst voor een jaarlijks te organiseren concours hippique vormde een geweldige entourage voor de HBS-iconen van weleer en hun tegenstanders die al in 1911 op veel Haags publiek konden rekenen. Tijdens het seizoen 1924/1925 werden de Houtrust-kraaien beloond met het derde landskampioenschap in de rijke historie van HBS.
In 1935 werd op Houtrust de betonnen staantribune achter ’t doel aan de Sportlaan-zijde opgeleverd, terwijl de afgekeurde zittribune achter het andere doel in mei van dat jaar werd afgebroken. Deze renovatie kon ongetwijfeld aan de in september 1933 vernietigende HBS-tribunebrand gerelateerd worden. Als gevolg van de afkeurde tribune konden voorlopig circa 700 toeschouwers minder worden toegelaten, echter de plannen voor modernisering van Houtrust’s ringterrein zouden spoedig worden bekrachtigd en zo werd feitelijk de basis gelegd voor het latere SHS-stadion dat door SHS in 1955 werd betrokken. Even voor de duidelijkheid is het noodzakelijk te vermelden dat het HBS-hoofdveld en de tribunes van 1911 tot en met 1954 waren gelokaliseerd waar nu Duindorp sv haar twee velden bespeeld. Het is dan ook opvallend dat in januari 1937 een liefdadigheidswedstrijd tussen Scheveningen en Stormvogels werd gespeeld. Althans opvallend? Feitelijk is het niet meer dan logisch dat op een Scheveningse voetballocatie een wedstrijd ten bate van in november 1936 omgekomen Scheveningse vissers werd gespeeld. Voor deze wedstrijd konden belangstellenden gebruik maken van de toegangsport aan het Mezenplein. Het ligt voor mij absoluut voor de hand dat het Scheveningse voetbalwereldje destijds al naar mogelijkheden zocht om ooit op hun Houtrust te spelen.
Inmiddels is mij duidelijk dat rondom 1935 een veelheid aan Houtrust-plannen daadwerkelijk is omgezet in verbetering en uitbreiding van de sportlocatie. Zo werden in 1937 de Houtrusthallen een feit en werden de tribunes rondom het HBS-hoofdveld gemoderniseerd. Waarschijnlijk hebben de gemeentelijke bestuurders en bouwkundigen in die tijd niet het gevoel gehad dat nazi-Duitsland een tweede wereldoorlog aan het voorbereiden was en werd de Haagsche Overdekte Kunst IJsbaan (HOKIJ) en een tentoonstellingsgebouw een feit. De houtrusthallen waar overigens in de laatste decennia van haar bestaan, ongeveer vanaf 1980, op vier veldjes zaalvoetbalwedstrijden werden gespeeld en zelfs ooit een prachtige indoor-atletiekbaan voor zowel nationale als internationale atletiekwedstrijden werd aangelegd.
In 1945, het jaar van de bevrijding, bleek dat Houtrust er ook niet zonder kleerscheuren vanaf was gekomen. Tijdens een deel van de oorlogsjaren speelde HBS overigens op de velden van VUC. Gelukkig zijn de prachtige overdekte tribune en de staantribune aan de Sportlaan-zijde, ooit door de plaatselijke pers de Bep Bakhuys tribune genoemd, behouden gebleven, echter de open tribune is destijds volledig weggebroken terwijl het veld zelf, het befaamde ringterrein, zeer te lijden heeft gehad van de vele militaire voertuigen die daar in de oorlog zijn ondergebracht. Wellicht deels te vergelijken met de voetbalvelden van het Zuiderpark die na de wereldruiterspelen van 1994 door zwaarbeladen vrachtwagens en tijdelijke tribunes totaal waren ontwricht. Ondanks de aanzienlijk aangetaste velden en beschadigde tribune werden de Houtrust-deuren van HBS in november 1945 heropend. Bij gebrek aan een clubhuis werden de nabij het terrein gelegen bunkers gebruikt als kleedgelegenheid. HBS speelde in het seizoen 1945/1946 wederom in de eerste klasse, destijds het hoogste niveau in een afdeling met Haarlem, Stormvogels, Blauw-Wit, Sparta, DHC, DWS, Neptunus, Feijenoord en VUC. Terwijl Scheveningen in de 3e klasse van de KNVB was ingedeeld in een poule met Laakkwartier, RVC, GDA, ONA, Tonegido, Cromvliet, Olympia, GSV en Westerkwartier. Over een zelfstandige voetbalvereniging vanuit Duindorp werd in de naoorlogse jaren voorzichtig gefilosofeerd, echter het zou tot 1950 duren voordat Duindorp sv bij de KNVB/HVB kon worden ingeschreven en geregistreerd. Uiteindelijk werd in november 1951 het volgende in de sportkroniek gepubliceerd: tot de afdeling ’s-Gravenhage is toegelaten de vereniging Duindorp SV, welke zal deelnemen aan de gewone competitie en de junioren competitie. Terrein voor senioren is bij VOG aan de Fruitweg, terrein voor junioren is bij SVT aan de Buurtweg.
Tijdens de oorlogsjaren speelde voetbalvereniging Scheveningen op de velden aan de Fruitweg en na de oorlog werd men in juni 1946 verblijd met een speelterrein gelegen aan de Benoordenhoutseweg, ingang Filmstad waar later decennia lang SVPTT en kortstondig G.S. Azzuri, haar thuishaven hadden. In juli 1952 werd Scheveningen verblijd met een complex op sportpark Duinhorst. De toenmalige KNVB-2e klasser die van 1950 tot en met juli 1952 met haar eerste elftal bij ADO in het Zuiderpark inwoonde heeft destijds vier prachtige voetbalvelden in gebruik genomen, waarvan het hoofdveld met sintelbaan, een overdekte tribune en goed zicht biedende staantribunes. Het geheel was gelegen in een prachtige omgeving, nabij de huidige camping aan de Buurtweg.
Het betaalde voetbal werd ook in 1954 in Den Haag geïntroduceerd en zo ontstond Flamingo’s, met het terrein Duinhorst in Wassenaar als thuisbasis. Omdat er al een amateurclub met die naam was, werd in januari 1955 voor de naam Holland Sport gekozen. Echter daarmee was de uiteindelijke clubnaam er nog niet. Een half jaar later, in juli 1955, vond er wederom een fusie plaats. Nu werden ook de amateurs van voetbalclub Scheveningen onderdeel van de vereniging en ging de profclub verder onder de naam Scheveningen Holland Sport (SHS). Men beschikte derhalve over een prof en een amateurafdeling waarvan de amateurs op Duinhorst bleven spelen. De mening was dat een betaald voetbalorganisatie op Duinhorst i.v.m. de bereikbaarheid niet tot ontplooiing zou komen en zo werd de oplossing vanuit de HBS-burelen aangeboden. Na een verblijf van bijna zestig jaar in de hoogste klasse was HBS gedegradeerd en kon met het Houtrust-hoofdveld niet meer alleen exploiteren. Daar waar in januari 1954 door HBS nog een oefenduel tegen Ajax voor circa 10.000 toeschouwers werd gespeeld, daar verhuisde het HBS-vlaggenschip geleidelijk aan naar het veld waar svv Scheveningen heden ten dage haar wedstrijden speelt. Ook de gemeente stimuleerde dubbele bespeling van Houtrust door HBS en Scheveningen Holland Sport. Er zou dan immers elke zondag een wedstrijd in het stadion zijn en de huurlasten zouden door de twee clubs kunnen worden gedeeld. SHS wilde dit ook wel maar vroeg de gemeente de capaciteit naar 25.000 toeschouwers uit te breiden. Er zaten wel enige haken en ogen aan deze opzet. Sinds 1936 had de NV die de Houtrustgrond huurde langdurig onderverhuurd aan HBS. In het bijbehorende contract was onder meer bedongen dat deze NV de verkoop van consumptiegoederen op het terrein tot 1986 als alleenrecht had. Als compensatie voor de derving van de consumptie-inkomsten kreeg HBS echter fl. 2.500,- korting op de huurprijs per jaar. Tevens mocht HBS Houtrust onderverhuren en de inkomsten daaruit in eigen kas houden. HBS verhuurde dus onder aan SHS en zo spekte deze club HBS jarenlang. Ook voor SHS was er niets te verdienen aan de verkoop van chocoladerepen, biertjes en koeken. Voor alle sportclubs was dat naast de toegangsprijzen een belangrijke bron van inkomsten. Ook het ophangen van permanente reclameborden langs het veld tijdens wedstrijden van SHS had de toestemming nodig van twee partijen waar HBS er een van was. HBS was echter niet van plan SHS daarvoor toestemming te geven. Jarenlang kreeg HBS tevens vijftien procent van de recette – met een minimum van fl.1200,- per wedstrijd – van de thuiswedstrijden van (S)HS. Daarnaast konden HBS-leden met hun lidmaatschapskaart gratis naar thuiswedstrijden van SHS en juist hierom werden sommige mensen lid van HBS. Een seizoenkaart bij SHS was namelijk duurder. Bij de verhuizing van HBS in 1969 kwam een einde aan deze constructie.
In de jaren van het SHS en Holland Sport-bestaan is een veelheid aan krantenartikelen in de media verschenen, hierbij een aantal kopteksten in chronologische volgorde: Tempo en stootkracht ontbraken bij Feijenoord, niet bij SHS – SHS fleurde op; veteraan v.d. Engel gaf goed voorbeeld – Na rust stortte SHS in tegen Willem II – Geestdriftig Alkmaar versloeg Scheveningen Holland Sport – PSV-schutters hadden het op hun heupen, Wim Landman moest vier maal zwichten – onzeker Scheveningen-HS dankt aan Landman de bescheiden nederlaag – Traag SVV verloor van enthousiast SHS – SHS dwingt Enschede gelijkspel af – Emma was zacht eitje voor SHS – Strijd tussen SHS en Elinkwijk 10 minuten voor tijd gestaakt, toen van Geen was weggestuurd weigerde SHS verder te spelen – Woensdagavond Nederland tegen Schotland Amateurs op Houtrust – Scheveningen-HS op eigen grond door EDO overmeesterd – Stoere Stormvogels braken kundig verzet van SHS – Ondanks twee schotloze voorhoedes bood RCH – SHS aantrekkelijk voetbal – SHS besliste bekerwedstrijd tegen Be Quick pas in de laatste minuut (4-2) – Driemaal stond SHS achter tegen Vitesse, maar toch werd het 4-3 voor de Scheveningers – Wim Landmans rechterringvinger geamputeerd – Leeuwarden werd door SHS van de troon gestoten – SHS nestelt zich aan kop – Zal Scheveningen Holland Sport zondag aanstaande de kampioensvlag kunnen hijsen? – Wim Landman keept als vanouds –
ADO 0 – 2 achter klopt SHS alsnog in emotievolle strijd – Geweldige ijver van SHS geruggesteund door fraai doelmanswerk van Landman, met zege op Fortuna ’54 beloond – Hoge scores voor Feijenoord, SHS en DOS – Feijenoord hield SHS met techniek en raffinement in bedwang – prijsschieten in Domstad, DOS slachtte zwak SHS met 10-0! – 1959 is vooral voor Feijenoord, DOS en SHS afschuwelijk gestart – Hoog aanvangstempo van SHS verraste Sparta – In eredivisie werd degradatie kans voor SHS al weer groter – Positie van SHS opnieuw verslechterd na nederlaag tegen Elinkwijk – De Volewijckers, SHS, De Graafschap en Limburgia deden verdienstelijk werk – Protest van SHS toegewezen – Sensatie op Houtrust – J. van Geen van SHS naar ADS (zomer 1960) – SHS zonder Landman – Kleurloze wedstrijd op Houtrust – Sittardia won met 2 -1 van SHS – Wageningen won van SHS – Wim Landman stond weer onder de lat (januari 1961) – Helmondia, Heerenveen, RBC, Wageningen en SHS behaalden onverwachte overwinningen – Heerenveen zegeviert in 1e divisie B over SHS – Kostbare winst voor SHS – SHS nog niet veilig – Comeback van Landman – SHS verliest van DHC – SHS op rand sportieve afgrond – SHS handhaafde zich op eigen kracht (juni 1961) – Invoering van jeugdcontracten en van jeugdcompetitie betaald voetbal – Het kan verkeren (mei 1961), drie jaar geleden promoveerde SHS naar de eredivisie, echter de aanhang is enorm geslonken nadat men is teruggevallen naar de 1e divisie – Arie de wit, Wim Landman en Fr. van Galen op transferlijst – SHS met nieuw elftal wint ook 2e wedstrijd in 1e divisie – SHS aan kop in 1e divisie B – SHS een kwartier in uitstekende vorm – SHS verloor, doch tekende protest aan – Eerste nederlaag van SHS op eigen terrein – SHS-doelpaal moest tijdens wedstrijd vervangen worden, paal was in de grond gebroken – SHS en Elinkwijk delen de punten –Heerenveen verslaat SHS met 2 – 3 – SHS nu op zesde plaats – SHS op elfde plaats – SHS steeg twee plaatsen – SHS boven de streep – Heracles kwam tegen SHS met de hakken over de sloot – Weergaloze Abe Lenstra verslaat SHS – SHS wint met 3 – 0 van EBOH – SHS op zevende plaats – SHS speelt nacompetitie voor een plek in de verkleinde 1e divisie – SHS handhaafde zich in de 1e divisie, SVV degradeert (juli 1962) – ADO had in jaarlijkse oefenwedstrijd niet al te veel moeite met SHS – SHS heeft grote plannen in het seizoen 1962/1963 – Eerste nederlaag voor SHS – Sfeerloze strijd op Houtrust – Sensatie op Houtrust, voor 20.000 toeschouwers wint DHC met 2 – 3 – Oppermachtig SHS velde Fortuna Vlaardingen – In het Olympisch stadion kon SHS het niet bolwerken tegen DWS – Gemeente Den Haag wil SHS-lening van 75.000 gulden garanderen – Lening is noodzakelijk om het voortbestaan van SHS te verzekeren (14-01-1963) – Jaarlijks ontvangt Den Haag van SHS 43.000 gulden aan vermakelijkheidsbelasting – Houtrust nog niet bespeelbaar, met veel optimisme is men een dag of tien geleden begonnen te pogen het Houtrust-veld van SHS en HBS sneeuw- en vorst vrije te maken (februari 1963) – SHS eindigt op 11e plaats – Trainer Dennis Nevil naar SHS – Mick Clavan naar SHS – SHS won haar eerste thuiswedstrijd – SHS kwam voor de dag tegen Eindhoven – SHS voorhoede faalde – Briljante passes van Mick Clavan – SHS belandde na zege op Telstar op derde plaats – Fusie tussen HBS en SHS? – Fusie tussen SHS en HBS van de baan – SHS steeg twee plaatsen – Verdiende zege SHS op Excelsior – SHS, Sittardia en Velox aan kop in eerste divisie – SHS nu alleen op kop – SHS verspeelde een punt tegen Velox – Sittardia verdrong SHS van de kop – Drie verdedigende SHS-blunders voor 25.000 Houtrust bezoekers – SHS liet voor rust grote kansen liggen – SHS, thans met 32 punten, praktisch uitgeschakeld – Door een 4 – 1 zege op Excelsior werd SHS tweede (mei 1964) – Krijgt SHS Houtrust? – SHS zoekt de vorm van zelfstandigheid – SHS wordt gesplitst in Scheveningen en Holland Sport, scheiding in volle harmonie (juli 1964) – Holland Sport trekt jonge spelers zoals Esveld, Louwerens, Kloor, Peeters, Vos en Eversdijk aan – Holland Sport besloot oefencampagne voor 10.000 toeschouwers tegen DWS – Holland Sport won van Alkmaar met geflatteerde cijfers – Holland Sport geklopt door Excelsior – Haagse semiprof elftal zonder spelers van Holland Sport, verontwaardiging bij afdelingsvoorzitter vanwege conflict tussen ADO en Holland Sport – Volendam deed ook Holland Sport de das om – Holland Sport kon geen vuist maken – Mick Clavan maakt trip met Nederlands elftal naar Albanië – Holland Sport trok in Amsterdam tegen Blauw Wit aan het korste eind – Holland Sport draagt rode lantaarn – Holland Sport danig in de knoei (december 1964) – Geruchten over HAC (Holland Sport ADO combinatie) waren een tikje voorbarig (december 1964) – Holland Sport verraste Volewijckers – Heldenrol voor Mick Clavan – Holland Sport in opmars – In Den Haag plaats voor twee betalende voetbalclubs (februari 1965) – Holland Sport deed tegen DHC 0 – 3 voorsprong binnen 7 minuten teloor gaan – Kostbare zege Holland Sport tegen Enschedese Boys – Piet de Vries van Sparta naar Holland Sport – Bronno Groenewoud per 1 juli 1965 tweede trainer van Holland Sport – Holland Sport wacht op eerste overwinning (4 oktober 1965) – Verrassende zege Holland Sport – Eerste zege Holland Sport in eigen huis (7 maart 1966) – Trainer Dennis Neville weg bij Holland Sport – Holland Sport nog niet safe – Cor van der Hart (38) met ingang van seizoen 1966/1967 nieuwe trainer Holland Sport – Besprekingen fusie tussen Holland Sport en Xerxes blijken onzin – HBS over 2 jaar naar Sportlaan, Holland Sport blijft op Houtrust (mei 1966) – Holland Sport 1, 2 en de betaalde jeugd zullen allen op Houtrust spelen – Kleurloos seizoen 65/66 Holland Sport trok gemiddeld slechts 6.000 bezoekers per match – van Vianen, Stuivenberg, den Engelse en Roggeveen naar Holland Sport – Castenmiller assistent van Cor van der Hart – Holland Sport baadde gisteren al bij rust in weelde, 5 -2 tegen DHC – Weer succes voor strijdlustig Holland Sport – Holland Sport tweede na zege in Volendam – Holland Sport versloeg leidend NEC – Holland Sport weer aan kop (december 1966) – Sjaak Roggeveen topscorer met 21 doelpunten in tussenstand 1e divisie – van Vianen houdt de nul – Holland Sport zakt af – Roggeveen zes weken buitenspel – Wordt Holland Sport geliquideerd? – Holland Sport gaat gewoon door – Holland Sport lachende derde – Bennie Roode breekt enkel, 3 spelers in lappenmand – Siem Bolleboom op proef bij Holland Sport, 3 – 1 in oefenwedstrijd tegen HBS – Twee rake kopballen van Roggeveen – Holland Sport kwam 1 punt tekort voor promotie naar eredivisie – Donateurs knappen stadion Holland Sport op – nieuwe spelers voor Holland Sport zijn: V. Aleksic van Red Star (Belgrado); S. Bolleboom van RKAW; A. Don van NAC; J. F. Olsthoorn van BEC (Delft) en B. Vradnjan van Red Star (Belgrado) (juli 1967) – B-elftal van Holland Sport leidt in 2e klasse – Afscheidswedstrijd Mick Clavan (september 1967) – Holland Sport wint voor 15.000 toeschouwers van Elinkwijk – Positie van Holland Sport versterkt – Holland Sport op 2e plaats – B-elftal Holland Sport wint met 9-0 van VVV – Hattrick van Roggeveen tegen Heracles – Holland Sport onverwacht aan hoofd van de ranglijst (12 februari 1968) – Eerste twee elftallen van Holland Sport bovenaan – Gebroeders Valkenhof beiden beschikbaar – Voor Holland Sport gaat alles naar wens – Vier doelpunten van Roggeveen tegen VVV – Tweede elftal Holland Sport kampioen – Gezamenlijke bespeling Zuiderpark-terrein door ADO en Holland Sport wordt onderzocht (29 april 1968) – rechtsbuiten Zuijderwijk laat winnende treffer aantekenen – Westerlaken manager Holland Sport – Holland Sport vijf punten voor – Holland Sport dringt door tot eredivisie (mei 1968) – Holland Sport legt beslag op kampioenschap – Delftenaren Chris Kronshorst (gaf tot circa 2015 techniektrainingen in Delft en omstreken) en Hans Dorjee naar Holland Sport – Cor van der Hart de grote animator en alleskunner bracht Holland Sport naar eredivisie – Het elftal van Holland Sport Seizoen 1968/1969 in eredivisie o.a. Teske, v. Vianen, v. Maurik, Dorjee, Don, v.d. Bol, Roggeveen, Valkenhoff, Verlangen, Kloor, Bolleboom, Kronshorst – Holland Sport verslaat Feijenoord op kolkend Houtrust – HBS verlaat Houtrust, vertrekt naar Sportpark Craeyenhout (1969) – Holland Sport eindigt in middenmoot van eredivisie – Roggeveen geselecteerd voor Nederlands elftal – Jan Boskamp van Feijenoord naar Holland Sport (69/70) – Jan van Beveren wordt geraakt door bierfles vanuit Holland Sport aanhang – Holland Sport wint derby met 4-2 van ADO, 28.000 toeschouwers – Holland Sport speelt in seizoen 1970/1971 voor derde achtereenvolgende jaar in de eredivisie – Gemeente Den Haag wil één profclub in Den Haag – Hans Dorjee scoort laatste doelpunt namens Holland Sport – Einde Holland Sport (juni 1971).
Alle bovenstaande krantenkoppen, eigen ervaringen en aan mij vertelde anekdotes overwegende kan ik niet anders concluderen dat het voor SHS en vanaf 1964 Holland Sport niet altijd eenvoudig is verlopen. Desondanks is er veel te melden over de 17 jaar dat de club heeft bestaan. Vanaf de eerste thuiswedstrijd van SHS op Houtrust liepen vele kinderen aan de hand van vader of een andere volwassene mee naar Houtrust waar met name tijdens topwedstrijden 28.000 toeschouwers de tribunes bevolkten. Een veelheid van deze bezoekers toog destijds voor en na de wedstrijd over de bospaden van de bosjes van Poot. Dezelfde routes die er anno 2022 nog steeds liggen, echter met het verschil dat men tussen 1954 en 1971 op deze paden nog geen Schotse Hooglanders aantrof. Deze wandelende massa nam bij voorkeur plaats op de zeekanttribune waarop de echte schollenkoppen en de Scheveningse jeugd plaatsnamen. Een tribune bereikbaar via de zijingang aan de Houtrustlaan alwaar een statige man met een enorme sigaar in de mond kaartjes vanaf de rol verkocht aan jeugdigen die via een betaling van 25 cent naar binnen mochten. Via de stenen trap kon men de onoverdekte tribune betreden waarna men op de betonnen staanplaatsen kon plaatsnemen en met een beetje geluk tegen de stalenbuizenconstructies kon aanleunen. Het soort constructies dat anno 2022 nog bij DHC in Delft worden gebruikt. De jeugd had als snel door dat volwassenen op hun vrije zondag graag een flesje bier dronken en die bruine flessen zelden terugbrachten. Zo werd er gejaagd op statiegeld, waarbij het zomaar kon voorkomen dat een slimme flesjesverzamelaar met een voor een kind klein fortuin huiswaarts keerde. Dat er vanuit het publiek uit onvrede incidenteel een flesje op het veld werd geworpen was ongewenst, echter als je als kind de neiging had om zo’n flesje op te halen dan moest men eerst langs oer-vrijwilliger Rinus die met zijn aangelijnde herdershond de toegang tot het veld bewaakte. Niet alle Scheveningers mochten vanwege hun geloof, met de daaraan gekoppelde zondagsrust, op zondag een wedstrijdje van de club bezoeken. Het zal u niet verbazen dat velen van hen alsnog op een of andere manier een glimp van de wedstrijd wilde opvangen, was het niet hangend over een hekwerk dan was het wel vanaf de daken van de woningen aan de Sportlaan. Het is niet zelden voorgekomen dat één van de vijf aanwezige politieagenten het dak op moest om de balorige dakenbeklimmers met behulp van een gummiknuppel van het dak af te jagen. Dat de politie destijds veelal te paard e.e.a. bewaakte, behalve op de daken uiteraard, en oploste zal algemeen bekend zijn, echter o.a. tegen het Utrechtse Elinkwijk verscheen de blauwe brigade op twee meter hoge knollen op het veld nadat de eerste securityschil van Rinus met zijn herdershond was doorbroken. Hierbij vraag ik me oprecht af of dit dezelfde vijf geüniformeerden waren als die op het podium van de Rolling Stones verschenen ten tijde van het legendarische concert in 1967 in het Kurhaus. Ja er is genoeg gebeurd op en rondom Houtrust. Geruchten over fusies waren schering en inslag, wisseling van eigenaren gebeurde vaker dan gewenst en negatieve berichtgeving van de plaatselijke media was meer schering dan inslag. Echter welke Scheveninger je ook spreekt, allen hebben een positief nostalgisch gevoel over hun profclub en hebben de sfeer als meer dan geweldig ervaren. Dat men in die 17 jaar meerdere Houtrust-spelers in het Nederlands-elftal mocht begroeten, daar wordt nog steeds met respect over gesproken. Wat te denken van Bertus de Harder die in 1955 drie maal voor Oranje uitkwam, Henk Schouten in 1955 één keer, Wim Landman drie keer in 1955 en 1956, Mick Clavan zes keer in de periode 1955/1965 en Sjaak Roggeveen drie keer in 1969. Moet volledigheidshalve nog wel even worden toegevoegd dat een veelheid aan HBS-spelers, voor de invoering van het betaalde voetbal, ook tijdens hun Houtrust-bewoning Oranje hebben gehaald. Hier zal ik echter in een column over de traditionele Haagse voetbalverenigingen inzoomen.
Waar is de tijd gebleven dat SHS en later Holland Sport bij belangrijke thuiswedstrijden 28.000 toeschouwers verwachtte en dat op maandagmorgen tijdens de voorverkoop van Holland Sport tegen ADO alle kaarten binnen drie uur waren uitverkocht. Dat er in de avonduren werd getraind omdat er door de semiprofs overdags nog moest worden gewerkt, dat men bij matig kunstlicht moest trainen en dat het eerste elftal naar de Scheveningse boulevard of het strand moest uitwijken om aldaar een onderling partijtje te voetballen. Dat er tijdelijk op Ockenburgh moest worden getraind en men daar binnen een paar maanden vanwege de op de open vlakte allesdoorsnijdende, ijzige wind, afhaakte om vervolgens toch maar op een smalle Houtrust-strook te trainen, dat trainer Cor van der Hart trainingsballen net zo makkelijk links als rechts in de kruising wist te schieten, dat men nog op zwarte voetbalschoenen speelde, dat profs nog met de trein naar uitwedstrijden reisde, dat het 2e elftal en de betaalde jeugd conditietrainingen ondergingen waarbij men tot vervelens toe de Houtrust-tribunes op moest sprinten, dat tussen HBS en SHS een rel inzake het ophangen van een steun SHS-spandoek ontaarde waarbij zelfs een alarmpistool werd getrokken en de politie moest ingrijpen, dat SHS één jaar en Holland Sport drie jaar in de eredivisie uitkwam, dat Feijenoord op de zondag voorafgaande aan de Europacupfinale van 1970 op Houtrust verloor, dat het grote Ajax met angst en beven naar Scheveningen reisde, dat bij topwedstrijden het stil was op Scheveningen, dat met name het huidige hoofdveld van Scheveningen als trainingsveld werd gebruikt, dat men nog met afgezakte kousen speelde en voetballers nog echte kuiten toonde, dat er op KNVB, FIFA en UEFA-niveau al in de jaren zestig werd nagedacht over het dragen van scheendekkers, dat ondanks 28.000 bezoekers het rondom het stadion vlekkeloos verliep, dat men twee keer kampioen werd in de 1e divisie en daaruit 1 keer degradeerde, dat het vlaggenschip van Holland Sport voorafgaande aan een wedstrijd op de Laan van Nieuw Oost Indië in het Spinnenwiel verzamelde en dat het arbitrale trio, alle (wissel)spelers en trainingsstaf al kruipend op hun knieën zochten naar de contactlenzen van Paul Roodnat die uiteindelijk werden gevonden.
Uiteindelijk werd 1971 het jaar van de waarheid, het jaar dat het Holland Sport avontuur helaas eindigde. Over de fusie met ADO heb ik heel veel gelezen, echter het einde van het roemruchte Holland Sport is redelijk opzienbarend. Het ene kopstuk beschuldigt omhoog gevallen bobo’s, een ander wijst naar mensen die een vreemde rol gespeeld schijnen te hebben. Ik blijf hier verder vanaf, zal me hier niet aan branden. Echter dat e.e.a. discutabel is verlopen kan ik wel concluderen, hier wil ik het graag bij laten.
Toen in 1969 HBS Houtrust had verlaten zagen de amateurs van Scheveningen hun kans schoon om eindelijk naar Houtrust te verhuizen. Er werd een nieuw clubhuis, met op de 1e etage de kantine, gebouwd. Waar is de tijd gebleven dat men in dit svv Scheveningen-clubhuis op de 1e etage kon biljarten en selectiespelers op donderdagavond na de training een veelheid aan kratten bier vanuit de koelcel op de begane grond naar boven sjouwde om dit als vanzelfsprekend elke donderdagavond te herhalen. Op de 1e etage was immers de kantine waar menig drankje is gedronken en men in het weekend vanuit de enorme ramenpartij wedstrijden op veld 2 kon aanschouwen. Er zullen ongetwijfeld voormalige voetbalhelden van svv Scheveningen zijn die zich voor de geest kunnen halen dat reeds in de vroege weekenduren vis werd gebakken, waarna e.e.a. tijdens de derde helft in de kleedkamer werd opgegeten. Hierbij vraag ik wel af of men bij svv Scheveningen de op donderdagavond naar boven gesleepte kratten naar de begane grond verplaatste of dat men gebruik maakte van de koelcellen op de begane grond. Voorts mag niet onvermeld blijven dat men vanuit het in 1970 gebouwde svv Scheveningen-clubhuis thuiswedstrijden van Holland Sport kon bekijken en dat hier vanuit Holland Sport een stokje voor werd gestoken. Op dat moment dat Holland Sport thuis speelde werd in de hoek van het stadion een enorm doek opgehangen zodat men vanuit het nieuwe clubhuis geen wedstrijden van de profs kon bekijken. Dat dit slechts een jaar heeft geduurd heeft te maken met het feit dat na het seizoen 1970/1971 de plaatselijke fusie werd gerealiseerd en het BVO-veld op Houtrust niet meer werd bespeeld. In 1973 werden de tribunes gesloopt en werd besloten dat Duindorp sv de toekomstige bewoner zou worden. Het nog immer bestaande clubhuis, evenals de twee huidige voetbalvelden, zijn in 1975 in gebruik genomen waarna de volksclub uit Duindorp kon bouwen aan de toekomst met vrijwilligers die veel voor de club hebben betekend. Neem bijvoorbeeld de jaren tachtig waarin bij Duindorp sv verschillende grote evenementen zijn georganiseerd Men blonk uit met sterrenslagen waar menig evenementenbureau jaloers op zou kunnen zijn. Aan het eind van het seizoen werden o.a. wedstrijden tussen het Scheveningse en het HVB-elftal of het Scheveningse elftal tegen FC Utrecht gespeeld. Wellicht speelde Duindorp trainer Jaap Advocaat (de broer van Dick) hier een belangrijke rol. Verder wedstrijden van Duindorp sv tegen artiestenelftallen alsmede oud-profs (o.a. oud-Holland Sport) die te allen tijde bereidwillig waren om het seizoen bij Duindorp sv gezellig af te sluiten. Hoe krijg je het voor elkaar om helden als Wim van Hanegem bij de Duindorpse volksclub acte de préséance te laten geven om hem vervolgens na de wedstrijd in volle borst mee te zien zingen met Jacques Herb’s Manuela. Dit dateert nog uit de tijd dat van Hanegem met Truus was getrouwd, kun je nagaan. Zelf heb ik nog de eer gehad om op zo een dag met het HVB-elftal tegen het Scheveningse elftal te mogen aantreden. Vele toeschouwers die na de wedstrijd het gezellige clubhuis betraden en eigenlijk wist ik niet hoe snel ik ook naar binnen wilde. Het was de bedoeling dat alle spelers zich ergens in de haven voor een diner zouden melden, echter op het gewenste tijdstip liep nog een veelheid aan spelers de polonaise in het overvolle clubgebouw. Waar velen mee onbekend zijn is dat in 2004 een deel van de film “In Oranje” bij Duindorp sv is opgenomen. Dat hier destijds o.a. het D1-elftal van DHC (Delft) is uitgenodigd kwam mooi uit omdat mijn jongste zoon destijds in dit elftal speelde. De tenues van de tegenpartij, waarin de hoofdrolspeler speelde, zijn destijds van BEC(DVC)-Delft geleend. Tijdens de drie draaidagen hebben acteurs Wendy van Dijk en Thomas Acda zich niet veel laten zien, echter daar waar mogelijk konden ouders van de DHC-spelers foto’s schieten van de spontane Wendy en de chagrijnige overkomende Acda die over het veld wandelde alsof hij zojuist op een 12 – 0 nederlaag was getrakteerd.
Daar waar nu Duindorp sv haar ingang heeft lag één van de hoofdingangen van SHS en Holland Sport. De enorme stalen toegangsdeuren zijn er nog steeds. Niet ver van de deze ingang lag de bestuurskamer alwaar scheidsrechters, bestuurders van de tegenpartij en andere officials werden ontvangen. Overigens betreft dit dezelfde toegang waar sterspelers als Johan Cruyff en Wim van Hanegem het complex betraden. Die bestuurskamer was feitelijk niet meer dan een door de HABO geplaatste houten keet, maar dat terzijde. Onder de hoofdtribune waren de kleedkamers. Daar waar nu het svv Scheveningen clubgebouw ligt daar tegenover bevond zich een soort van verbindingstunnel tussen het complex van HBS en Holland Sport. Tijdens de sloop van stadion Houtrust in 1973 is ook dit tunneltje gesloopt.
In de jaren 80 zijn diverse Duindorp sv spelers voor het HVB-elftal geselecteerd. Het betreft o.a. W. de Bruin, J. van Wijngaarden en D. Verbaan. Terwijl al in 1973 twee speelsters van Duindorp sv. E. van Rijswijk en T. de Jong in het Haagse dameselftal acte de préséance gaven. Later in de jaren 70 werden A. Klein, A. Visser en N/ v.d. Toon geselecteerd. De meest opvallende geselecteerde spelers van Duindorp sv betreffen overigens Leen de Graaf, Martin Toet en Jan Kuyt die via de Duindorp jeugd uiteindelijk naar ADO vertrokken.
Daar waar vele zullen concluderen dat Duindorp sv altijd een kleine vereniging is geweest, daar is men niet op de hoogte van het feit dat jaren lang twaalf seniorenelftallen, een behoorlijke jeugdafdeling maar ook een volwassen vrouwenvoetbal-afdeling heeft gehad. Het Duindorp sv meisjesvoetbal maakte onder meer furore met het winnen van de bekerfinale in 1994. Op de velden van Duindorp sv en Scheveningen werden destijds meerdere bekerfinales gespeeld, waarbij een Duindorp sv zevental met 10-4 van de RKDEO-meiden wist te winnen.
Op onderstaande luchtfoto zijn zowel de velden van svv Scheveningen als Duindorp sv te zien. Links de twee velden van Duindorp sv waar de bomenpartij feitelijke de contouren van het voormalige Houtrust-stadion markeren. Boven in het midden het hoofdveld waarop tegenwoordig kunstgras ligt. Op veld 2, in het midden van deze foto ligt kunstgras. Verder de overige (gras)velden van svv Scheveningen. Anno 2022 beschikt men over een voetbalcomplex waarmee men, spelend in de 2e, voor de dag kan komen. Op het hoofdveld zijn door de zaterdagtak van svv Scheveningen, vanaf halverwege de jaren negentig, grote successen gerealiseerd en is in 1981 de finale van de HC-Cup gespeeld. Dan heb je als gastheer van HC-Cup finale financieel gezien geen slechte dag. Duizenden toeschouwers, waaronder woonwagenbewoners uit geheel Nederland hebben op die zomerse avond NLS zien zegevieren, Schipluiden werd verslagen.
Het is en blijft een prachtige locatie, zeker nadat in 2006 het nieuwe clubhuis werd opgeleverd. Heden ten dage beschikt svv Scheveningen over twee kunstgrasvelden en twee ouderwetse grasvoetbalvelden die aan de huizenzijde worden afgescheiden door de zogenaamde Holland Sport of Houtrust muur die sinds mensenheugenis is opgetrokken. HBS is sinds 1969 verhuisd naar de voetballocatie die in een volgende column zal worden beschreven. Duindorp sv beschikt over twee grasvoetbalvelden, echter het eerste veld van de blauw witten zal binnen afzienbare tijd worden vervangen door een kunstgrasveld. Tijdens een onlangs door de Gemeente uitgevoerd bodemonderzoek is gebleken dat aan de lange zijde van veld 2 van Duindorp sv diep in de grond nog resten van het reeds beschreven tunneltje tussen SHS en HBS zijn achtergebleven. Het lijkt de Romeinse tijd wel, zeker gezien het feit dat aan het aan van het pad tussen Duindorp sv en svv Scheveningen resten van de oude Zeezijde-tribune zijn achtergebleven. Voor u wellicht de moeite waard om ongeveer ter hoogte van de Houtrustlaan naar deze restanten op zoek te gaan.
Ooit is het tweede veld van svv Scheveningen voorzien van een kunstgrasveld dat in de jaren intensief is gebruikt, ook door het plaatselijke brandweerkorps dat tijdens warme dagen ongetwijfeld last heeft gehad van de autobandenlucht en wellicht ooit heeft geneigd met gasmaskers op te trainen. Gelukkig is kunstgrasveld 2 inmiddels vervangen door een modernere kunstgrasveldversie en wordt hier o.a., zonder autobandenlucht, door de meidenafdeling van ADO getraind. Ook het svv Scheveningen hoofdveld is voorzien van kunstgras, nep gras waarop o.a. door de SHS-walking football oudjes twee keer per week wordt geshowd waarom het in de zeventien jaar dat men er betaald voetbal speelde het voor elke tegenstander moeilijk was om op Houtrust te winnen. Waar is de tijd gebleven dat vrijwel alle Scheveningse eerste elftalspelers in de zomerse kroegentoernooien namens Appie Happie of the Friends Bar van Piet de Vreugd de velden op Houtrust van hun technische bagage voorzagen en de eerste de beste scout zijn notitieboekje kon volschrijven met namen van spelers die liever voor de plaatselijke kroegen speelde dan door een scout bij een BVO te worden aanbevolen. In april 2022 werd een boom op de Sportlaan met wortels en al tijdens een voorjaarsstorm volledig uit de grond gerukt en mag Duindorp sv van geluk spreken dat de boom volop de geparkeerde auto’s en niet op het gezellige clubhuis en onlangs opgeknapte kleedkamers, waaronder een kleedgelegenheid met extra faciliteiten zoals een TV en geluidsinstallatie, belandde. Was dit niet dezelfde boom van waaruit tijdens thuiswedstrijden profmatches werden bewonderd? Het is wel zo dat met het in stukken zagen van de aangetaste boom een historisch aandenken aan HBS, SHS en Holland Sport verloren is gegaan. Dit is overigens niet van toepassing voor Houtrust-tribuneattributen die na de laatste wedstrijd van Holland Sport als relikwie mee naar huis zijn genomen en tijdens menig familiefeestje op tafel worden gelegd. Voor eigenaren van deze bijzondere spullen betreft dit pure nostalgie en doet het o.a. denken aan de tijd dat zij als kind aan de hand van vader naar Houtrust wandelden. In diezelfde huiskamer waar te allen tijde wordt ingezoomd op vrijwilliger Rinus die al meer dan zestig jaar vrijwilligerswerk verricht en ooit met zijn reeds beschreven herdershond de toegang tot het heilige Houtrust-gras bewaakte. Dat deze jubilaris tegenwoordig bij thuiswedstrijden van svv Scheveningen worsten verkoopt is voor hem vanzelfsprekend. Tegelijkertijd ben ik benieuwd of hij in de SHS en Holland Sport periode als supporter bij uitwedstrijden in het nog bestaande voormalige clubhuis van HBS en Holland Sport (tegenwoordig kinderopvang) verzamelde en evenals de spelers met de trein naar bijvoorbeeld Groningen, Leeuwarden of Maastricht reisde. Lange reizen die tegenwoordig door svv Scheveningen naar bijvoorbeeld Hardenberg met de spelersbus en/of supportersbus worden afgelegd. Dit is niet voor Duindorp sv van toepassing, die spelen op zaterdag in een echte Haagse poule met een veelheid aan ouderwets Haagse derby’s en kunnen indien noodzakelijk op de fiets of het openbaar vervoer richting uitwedstrijd. Wellicht te vergelijken met het jaar 1911 waarin Houtrust-bewoner HBS op het hoogste niveau uitkwam en verre uitwedstrijden met de trein en plaatselijke wedstrijden ongetwijfeld op de fiets of met de paardentram werden bereikt. Waarbij de paarden ongetwijfeld niet dezelfde viervoeters zijn geweest die door de vijf benoemde politieagenten tijdens SHS-thuiswedstrijden werden bereden.
Rini Toet
12-05-2022
